1. Opte recommandatie van de heeren van Monnickedam is in plaetse van den burghermeester Sem in 't College ter Admiraliteyt van 't Noorderquartier gecommitteert den heere burgermeester Keetel, ende verstaen dat sulcx bij brieven ter Generaliteyt genotificeert ende op desselffs naeme commissie zal werden becomen.

2. Zijn binnengestaen eenige deputeerden uyttet College ter Admiraliteyt tot Rotterdam, versoeckende furnissement van penningen totte uytrustinge van de zes scheepen ende 3 jachten voor de Groote ende meede voor de 5 jachten van de Kleyne Visscherije volgens voorige resolutie. Dan is goedgevonden deese zaecke uyt te stellen tot beter geleegentheyt ende compleeter vergaderinge.

3. De vrouwen van de gevangenen tot Duynkercken claeghende over het particulier wisselen van eenige gevangenen in Hollandt ende Zelandt, versoeckende dat de generale wisselinge doch eyntelijcken mocht werden gefaciliteert alsso het leeger genochsaem staet op sijn scheyden, is nae deliberatie goedtgevonden deur eenige expresselijcken daertoe te committeren alvoren hierop te verstaen het advijs van Zijn Hoogheyt.

4. De ambassadeurs nae Sweeden geghaen brieven overgeschreeven hebbende behelssende eenige bedenckelijcke consideratiën, die nyet en dienden gedivulgeert ende effenwel naerder op moet werden gerescribeert, is goedtgevonden dat deur vorige gedeputeerden op 't stuck van die ambassade deese brieven sullen worden geëxamineert ende nae de saecke lijden can ende noodigh sal sijn rapport te doen omme alsdan naerder op geresolveert te worden.

5. Den heer van Noordwijck notificeerde uytte Generaliteyt dat aldaer goedgevonden is, alsso 't jaer ten eynde loopt ende geen apparentie is groot vordel mettet leeger te doen, eenige van die taeffel te committeren aen Zijn Hoogheyt om denzelven ten besten te recommanderen datte waertgelders den 20^en ende de 4 regementen nyeuwe troepen, op Fransse betaelinge staende, den 24^en, wanneer haer tijt exspireert, mogen werden affgedanckt, alsso anders comen sullen tot laste van 't landt, is 'tzelve aengenaem geweest ende gehouden voor notificatie, met bijvoeghinge dat deese gedeputeerden werden versocht teffens met Zijn Hoogheyt te communiceren het instantelijck versoeck van de vrouwen der gevangenen, ende off de wisselinge alsnu opten oude voet nyet soude connen werden geaccordeert.

6. Zijn geleesen brieven van Cracouw van den 25^en augusti, notificerende dat wel 30 Noordvaerders over haere versweegen goederen tot Coppenhaegen waeren opgebracht, versoeckende ordre hoe hem daerinne te draeghen, is daerop goedtgevonden dat deese missive gestelt zal werden in handen van de heeren gecommitteert opte Sweedsche ambassade om d'zelve te examineren ende daervan te adviseren.

7. Joachimi van den 22^en augusti uyt Engelant adviseerde datte Schotten met 29.000 man te voet ende 4.000 te paerde ende een groote quantiteyt vee Engelandt innegetrocken waeren, met protestatie van nyeumant te sullen beschaedigen maer alleen requeste aen Zijn Ma.^t te willen presenteren tot conservatie van haer gerechticheeden ende de vrijheyt van de religie, 'twelck in Engelant groote alteratie maeckte sodatte zaecken van dat rijck seer becommert stonden, geen cleyne clachten comende over het schipgelt alsmeede de foulen van Sijn Ma.^ts eygen soldaten, ende seer onseecker wat het eynde weesen zal; dat de jalousie van Engelant tegens Vranckrijck meer ende meer aenwast ende hem de Fransse grootheyt al te seer mishaeght, daertegens Vranckrijck nyet lijden can dat Engelants werck nyet anders is als met Spagnen tegens hem ende andere allieerden contracteren, weesende dit de oorsaeck dat de ambassadeurs weedersijts thuys geroepen sijn.

8. Den admirael Tromp bij brieven van den 10^en september notificerende dat hij beesigh was met kruyssen ende jegenwoordigh bij hem hadde elff scheepen, de reste verwachtende; dat hij van de twee Turcken die een Engelsman bevochten, 't eene schip becomen hadde, op hebbende 105 coppen, daeronder zestien Christenen, van meeninge om behalven de Christenen de reste alle overboort te doen smijten, ende op 't versoeck van den Engelssen schout-bij-nacht zes daervan aen den coningh van Engelant te presenteren ende dan 't schip als onbequaem om langer te gebruycken te verbranden; dat meede opgesonden hadde een genoomen Frans schip met 7 Franssen ende twee jongens, daeruyt de Duynkerckers haer mettet boot gesalveert hadden. Hadde meede opgesonden een viants galiot met 2 stucken ende 38 man ende zes Fernambucqsvaerders nae 't Canael geconvoieert, alwaer hij daegs daeraen thien fregatten van den viant vernam die nae apparentie d'zelve gestroopt souden hebben, doch hadde dezelve nyet connen beseylen. Was heel verblijt dat hij verstaen hadde dat die van 't Noorderquartier alle debvoiren deeden om haer scheepen in Zeelant gereedt te krijgen, die hij eerstdaeghs verwachte. Bij deese occasie is goedtgevonden datte besognes tot restablissement van de zaecken ter zee hervat ende so haest doenlijcken is voltrocken sullen werden.

9. De burgermeesteren van Amsterdam, Naerden ende Muyden versoeckende een vaert- ende treckpadt te mogen maecken op Naerden over Muyden tot accommodatie van de passanten ende dienst van 't landt, ende die van Weesop daerentegen ende verscheyden met haer gevoeght, dat dit versoek om verscheyden irreparabile interesten mocht affgeslaegen werden, is goedgevonden uytte vergaderinge te committeren de heeren Edelen, Haerlem, Leyden, Alckmaer ende Hoorn, die partijen ten weedersijden op deese saecke eens sullen hooren ende accorderen, is 't doenlijcken, soo nyet, daervan rapport doen.

10. Den pachter van pick ende teer tot Amsterdam verclaerende deur verscheyden excessen van de baanmeesters ende het verbot van vaeren op Oosten in 't voorjaer wel de helffte van zijn pacht verlooren te hebben, ende versoeckende daerom daervan remissie offte ten mintsten redres van de ordonnantie ende alsdan continuatie van pacht, is goedgevonden daerop te verstaen 't advijs van de heeren Committeerde Raden, ende dewijl die van Amsterdam verclaerden deesen impost nyet meer te sullen consenteren solange de grosserijen ten plattenlande tegens de ordonnantie in swangh gaende nyet en soude weesen affgeschafft, is verstaen dat dit point op mergen meede naerder zal werden geresumeert.

11. Die van der Goude droegen consent totte negotiatie van 't leste millioen, verclaeringe geen negotiatiën meer te sullen toestaen, maer tot consent van nyeuwe middelen gelast te zijn, ende is op haer versoeck verstaen daervan notitie gehouden te sullen werden.

12. Zijn binnengestaen de commissarisen van 't Noord-Hollandse synode lest gehouden tot Amsterdam, verhaelende dat ter occasie van de resumptie van 't gepasseerde in de leste synode tot Haerlem, bij het 23^e articule bevonden wierde mentie gemaeckt te werden van de ongeneuchten ontstaen onder de gemeente tot Barsinghhoorn ende haeren heer neffens de classe van Alckmaer op het beroepen van een predicant ende hoe datte gemeente over de classe clachtigh gevallen weesende, ende gepooght hebbende te appelleren, de synode goedtgevonden [heefft] eenige te deputeren met synodale maght om van deese clachten kennisse te neemen, dezelve te accommoderen was 't doenlijck, ende oock, was 't noot, te decideren offte daervan aen den naesten synode rapport te doen. Ende dat bij deese occasie dezelve gedeputeerden van haer gebesogneerde rapport gedaen hebbende, in deliberatie gebracht was off de voorgaende synode deese clachten van den classe wel hadde opgenomen, ende off de deputatie dienvolgens wel ghedaen was. Dat oock voorgeweest waeren eenige gravamina van 't classe van Edam ende Haerlem, van inhoude ten 1^en waervoor te houden sodanige predicanten, die onder 't pretext van 't ius patronatus haer tegens danck van de gemeente laeten opdringen; ten 2^en wat tegens sodanige personen te doen; ten 3^en hoe sulcx in toecomende te weeren; ten 4^en off bij de synode nyet eens voor al vaste resolutie diende genomen dat noyt voor wettighe predicanten aengenomen, gehouden off te gedoogen sullen werden soodanige die haer tegens danck van de gemeente laeten indringhen. Dat sij, commissarissen, deese saecken eerst opgehouden ende nae den last van de heeren Committeerde Raden verstaen hebbende, interdictie gedaen hadden omme in thesi offte hypothesi op deese zaecken eenige conclusie te neemen, alsso daerdeur anderssints de questie van de gemeente tot Barsinghorn tegens de classe ende haeren heer, die aen de vergaderinge van de heeren Staten lest gebracht ende litigieus is tegens derzelver goede intentie, een merckelijcke prejuditie soude werden gegeeven, doch alsso die van de synode daerover zeer t'onvreeden waeren, oordelende dat die saecken, voor soveel als die kerckelijck waeren, bij haer wel conden ende oock nae ouder gewoonte behoorden verhandelt te worden, sonder dat daerdeur het ius patronatus off de politie eenige prejudicie soude werden gegeeven, dat zij daerom goedgevonden hadden hiervan provisionelijcken te rapporteren ende daerop te verstaen de meeninghe van deese vergaderinge.

13. Sijn daernae meede binnengestaen eenige deputeerden van den synode claegende over deese handsluytinge, deducerende verscheyden reedenen waerom haer de deliberatie ende resolutie opte gemelte poincten, immers voor soveel die kerckelijck waeren, nyet en behoorde ontrocken te worden. Ende versochten daeromme alsnoch zeer gedienstelijcken dat omme te conserveren de ordre ende oude gewoonte van de kercke ende verscheyden onheylen ende swaricheeden anderssints hieruyt te bevreesen, voor te comen, alsnoch geauthoriseert mochten worden voor corte daegen bijeen te comen ende opte gemelte saecken te resolveren so sij in goeden consciëntie ter eere Godts ende dienst van de kercke sullen vinden te behooren, sonder daerdoor het recht van patronaetschap eenige prejuditie te geeven offte de regeringe in 't haere in 't mintste te vercorten. Sijn meede geleesen de credentie-brieffven van deese gedeputeerden ende een schrifftelijcke remonstrantie ten eynde als vooren bij dezelve ingestelt. Dan zijn voor haere moeyten bedanckt ende voorts aengeseyt metten eersten deesen aenghaende haer naerder resolutie toegesonden te sullen werden, daermeede sij vertrocken zijn.

14. Is in deliberatie gebracht het I^e point van beschrijvinge spreeckende van de zeesaecken, ende voornaemelijcken van 't innewilligen van de drye middelen tot betaelinge van de cruyssers, te weeten van de suyckeren, goude laeckenen ende booters buytensduyns, ende 't negotiëren van een somme van 200.000 £ voor dezelve tot affdoeninge van voorige schulden, het verbeeteren van eenige speciën opte lijste der convoien ende licenten, het verpachten der convoien in 't geheel, het last- ende veylgelt, het schaffen aen de cust- ende oorloghscheepen ende bij wie te doen.

Welcke pointen alle tesaemen noch bij d'een off d'ander gedifficulteert werdende, is geen ander conclusie genomen connen werden als tot resumptie, ende dat voorts op 't schaffen aen de oorloghscheepen affgewacht zal werden uytte Generaliteyt het advijs alreede geformeert ende overgesonden.

15. Opte clachten bij de gedeputeerden van den Noord-Hollandsen synode ghedaen, in deliberatie geleyt zijnde off dezelve soude connen werden toegestaen de novo bijeen te comen ende de gemoveerde overgebleeven questiën kerckelijck aff te doen, meenden de meeste leeden datte pointen van den kerckenraedt van Barninghorn wel bij den classe affgedanckt was, mitsgaders het procureren van de vreede tusschen 't verdeelde classis van Alckmaer, het voorgevallen casus matrimoniael ende het beroep van Bulæus off bij den kerckenraedt eens gedaen was off nyet, t'eenemael kerckelijck waeren ende daeromme kerckelijck affgehandelt ende tot dien eynde de bijeencomste weeder toegestaen behoort te worden.

Dan de Edelen ende eenige andere leeden contrarie consideratiën hebbende, is eyntelijcken geresolveert dat blijvende in zijn geheel het ius patronatus ende de questie van den heer van Schaegen neffens de resolutie van den 15^en junii lestleeden, bij dewelcke deese zaecke van Barninghorn alhier aenhangigh is gemaeckt, de voorss. gedeputeerden uytten synode sullen hebben over te leeveren bij geschriffte de poincten die sij meenen kerckelijck te sijn ende so verhandelt te connen werden, om alsdan naerder in geresolveert te worden.

16. Over 't passagegelt van Mastricht bij de heeren van Dort effter ingebracht weesende dat den magistraet aldaer, aen dewelcke het bij disordre tot betaelinge van de servitiën gebracht is, alsnu souden trachten 'tzelve middel te verpachten om daerdoor de op- ende affvaerende goederen te meer te beswaeren ende 't land-licent haer raeckende te better verlichten, dat onlijdelijck is, ende versoeckende 'tzelve nae behooren gerecht te mogen werden, is goedgevonden daerop alvooren te verstaen het advijs ende naerder bericht van de gedeputeerden ter Generaliteyt die deese zaecke hebben gemanieert.

17. De heeren commissarisen geweest hebbende op 't Suyd-Hollandse synode ter Goude staen binnen ende doen rapport. Verhaelen datte questie van de predicanten van Schielant opte onwetticheyt van de predicant tot Delffshaeven met gemoede bijgeleyt is, doch dat de leedemaeten vooralsnoch nyet alle daertoe hebben connen gedisponeert worden; datte questie van Den Bosch omme als een halff classe te compareren, de synode contrarie reedenen hebbende, nyet gevonden heefft connen werden, doch waeren die van Den Bosch gelast omme deur eenige uytte haeren neffens eenige van den synode te compareren voor 4 gecommitteerden uytte Generaliteyt ende aldaer te tenteren off de saecke soude connen werden gevonden; dat meede de questie van de predicanten van Schielant opte onwetticheyt van de predicanten van Rotterdam meede geaccommodeert ende vereffent was; dat oock bijgeleyt waeren de clachten van de steeden Dordrecht ende Rotterdam over het deputeren van de predicanten uytte dorpen opten synode ende het voorbijgaen van de predicanten uytte steeden, ende dat daerover met genoegen van weedersijden sodanige ordre beraempt was dat gelijcke clachten nyet meer en staen te verwachten, daerdoor oock de bijeencompsten jaerlijcx in veel corter tijt sullen connen werden voltrocken ende geëyndicht.

Belanghende 't voorneemen van de predicanten tot Vianen om als een halff classe te compareren, dat terzijden gestelt zijnde ende aen de regeringe gelaeten 'tgunt dienthalven tegens de politie magh weesen gepecceert, die saecke kerckelijck bij der handt genomen ende affgedaen was, in voeghen dat al 'tgeene deesenaenghaende bij dezelve predicanten van Vianen voorgenomen ende tot noch toe contrarie voorige gewoonte gepractiseert was, bij den synode verclaert was qualijcken gedaen te weesen ende daerom nul ende van onwaerden ende datte zelve predicanten bij gheene classen tot eenige kerckelijcke bedieningen souden werden geadmitteert, oock haere weduwe inhabijl verclaert om eenige alimentatie nae derzelver overlijden te genyeten, ter tijden ende wijlen haer faulte bekent ende daerover leetweesen ende berouw souden hebben bethoont. Ende alsso de synodale vergaderingen costelijck vallen deurdien de geroepen personen, die questiën hebben, gewoon zijn weederzijdts haer oncosten tot laste van 't landt te brenghen, meenen dat dezelve costen merckelijcken souden connen werden vermindert so men eens bij resolutie vaststelde dat partijen haer eygen costen souden moeten betaelen, ende die in 't ongelijck gestelt wordt, dat die oock gehouden zal zijn te betaelen de costen van zijn partije. Waermeede affscheyt neemende, zijn de acten overgenomen ende zij van haere moeyten bedanckt.

18. Noch is gedisponeert op eenige particuliere requesten.

19. De heeren Committeerde Raden binnenstaende verclaeren boven de penningen uyttet leste millioen uytte steeden deeses quartiers ontfangen ende alreede aen de meest crijtende nooden betaelt tot telle quelle solagement van dezelve, ende die seedert aengewassen sijn ende nootsaeckelijcken moeten betaelt worden, effter van doen te hebben ende haer precijse sonder uytstel gefurneert te moeten worden, so men de confusie ende de ruïne van den Staet voorcomen wil, de volgende penningen:

Versochten iterativelijcken ende baeden dat doch het meenichvuldigh aenloopen, het gestadigh suchten, maenen ende traenen van particulieren ende het pericule van den Staet den heeren Staten doch eyntelijcken mochten beweegen omme op deese behoorlijcke voorsieninge te doen ende teffens meede datte lasten gemenageert ende vermindert ende de oude middelen voornaemelijcken met eenparicheyt gebeneficieert ende eenige nyeuwe innegewillicht mochten werden.

Waerop gedelibereert zijnde eyntelijcken verstaen is dattet besogne van 't verminderen van de lasten ende menageren van de middelen met ijver zal worden hervat, werdende de leeden daertoe gecommitteert, versocht 'tzelve mette eersten te voltrecken; dat geresumeert zal worden den voorslagh van de heeren Committeerde Raden op 't beneficiëren van de oude middelen ingestelt, ende dat voorts alle debvoiren sullen werden aengewent dat eenige nyeuwe middelen moghten worde ingewillicht, opdat deur de meenichvuldige negotiatiën 't landt nyet en werde geruïneert ende op deese clachten eyntelijcken reedelijcke satisfactie geschieden magh.

20. Is geleesen zeeckere memorie bij den gedeputeerden van de synode innegestelt behelsende de poincten, daerop zij gaerne de novo vergaderen, ende kerckelijcken, sonder het ius patronatus off de prohibitiën[?] te raecken, souden willen resolveren, te weeten: 1. off de clachten van de kerckenraedt tot Barringhorn wel ende terechte aen de synode van Haerlem sijn gebracht, daervolgens off de commissie wel is gegeeven ende uytgevoert; 2^en hoe de onlusten tot Barringhorn ontstaen, best souden connen werden weghgenomen; 3. off de affsettinge van de kerckenraedt bij den classe wel ghedaen ende off bij den kerckenraedt wel geappelleert is; 4. hoe bij te leggen de clachten ende onderlinge oneenicheeden van de predicanten in den classe van Alckmaer; 5^en wat voor antwoordt te gheeven den broeder die zijn huysvrouwen susters dochter getrouwt heefft; 6^en om aff te doen de gravamina van Edam, Haerlem ende Amsterdam aen haer overgesonden;

Hierbij is geleesen zeecker requeste, uytten naeme van de heer van Schagen ingegeeven, versoeckende copye van deese poincten alvooren daerop [te] resolveren. Sijn meede geleesen verscheyden brieven, bij den heer van Schaegen geintercipeert, van den predicant Geysberanus ende andere, bij dewelcke die van de kerckenraede tot Barringhorn geanimeert wierden om nyet te verflauwen, maer met voorghaende ijever haer goedt voorneemen tegens den heer te vervolgen, aen te houden op 't synode, haer versoeckende datte saecke nae haer sin ende begeeren affloopen soude, gelijck in gelijcke saecke in Vianen was gebleecken. Is meede geleesen de resolutie op dit subject genomen so die geëxtendeert was.

Ende op alles omvraeghe ghedaen weesende, voornamelijcken opte resolutie deesen aenghaende genomen so die geëxtendeert was, daerop de Edelen sustineerde alvooren geadviseert te moeten werden, eer op deese poincten conde worden gelet, is nae deliberatie verstaen de resolutie wel geëxtendeert te weesen; dat opte pointen zelff de advijsen discreperende, eenige deselve sustinerende kerckelijck te weesen, immers kerckelijck verhandelt te connen worden sonder prejuditie van 't ius patronatus off van de politijcque regeringe, andere weeder van contrarie advijs weesende, dat sonder prejuditie van 't ius patronatus sonderlinge de questie van Barringhorn nyet en conde affgedaen worden, alsso het recht wel nyet ontnoomen, maer het effect van 'tzelve soude connen werden gesteuyt, andere haer advijs ophoudende, is de zaecke gelaeten bij de extensie van de resolutie ende voorts uytgestelt totte naeste weecke, onvermindert de vrijheyt van de leeden omme alsdan op alles soodanigh te adviseren als zij tot dienst van 't landt ende rust van de kercke sullen bevinden te behooren.

21. De gemeene touwslaegers van Hollandt ende West-Vrieslandt versoeckende om verscheyden reedenen bij haer voor deesen geallegeert affdoeninge van 't interdict op 't uytvoeren van touwen, conden meest alle leeden daertoe verstaen, uytgeseyt de Edelen, Leyden ende Enckhuysen, die daerop hadden eenige naerder consideratiën, sodat goedgevonden is datte zelve leeden haer naerder bedencken ende de saecke uytgestelt soude werden in resumptie.

22. De burghermeesteren van Ossanen claeghende over 't ongelijck bij den heeren Committeerde Raden van 't Noorderquartier tegens haer voorgenomen met affeysschen ende executeren van haer verpondinge, die sij nyet schuldigh zijn, sonder tot noch aen deese vergaderinge, schoon des gelast geweest zijn, rescriptie gedaen te hebben, is nae deliberatie alsnoch verstaen dezelve heeren Committeerde Raden te lasten omme alsnoch te rescriberen wat van de zaecke is, ende dat interim de executie sal werden versocht gesurcheert te worden in conformité van vorige resolutie.

23. Oock geresumeert zijnde off men om de cruyssers in zee te helpen bij den ontfanger-generael nyet een somme van 200.000 £ soude mogen doen negotiëren tot betaelinge van haere affterstallen, wilden eenige leeden alvooren de drye middelen, tot onderhout van dezelve voorgeslaegen, ingewillicht hebben ende alsdan meede de directeurs van de Noordzee gelijcke satisfactie ghedaen hebben, sodat de zaecke oock opgehouden is in resumptie.

24. Die van Amsterdam effter gesommeert zijnde haer te willen conformeren mette andere leeden op 't verpachten der convoien ende licenten, deduceerden in 't lange ende breede de reedenen waeromme 'tzelve bij haer principalen ondienstigh ende ongeraeden geoordelt wierde ende concludeerden geen apparentie te weesen dat daertoe oyt souden connen werden beweeght, doch sijn effenwel versocht dienthalven naerder debvoiren aen haer pricipaelen te doen.

25. Opte clachten van de raeden ter Admiraliteyt van 't Noorderquartier van datte directeurs tot Enckhuysen souden poogen den capiteyt Colen vol aff te betaelen, daerdeur dat nyet anders als verloop van volck ende groote onrust onder matroosen van oorloghscheepen in andere steeden zal ontstaen, die gelijcke betaelinge sullen urgeren, tot grooten ondienst van den lande, also men gewoon is om dezelve aen de handt te houden twee maenden gage onder den heer te laeten staen.

Is nae deliberatie de heeren van Enckhuysen, die van alles ignorantie pretendeerden, copye van de remonstrantie gegunt, ende dienonvermindert verstaen dat de magistraet van Enckhuysen beneffens de directeurs van Hoorn ende Enckhuysen sullen werden aengeschreven de betaelinge te beveelen de raden ter Admiraliteyt, opdat bij haer gevolght magh werden de ordre van 't landt, ende tot dien eynde de monsterrollen mette behoefften daertoe noodigh aen dezelve over te leeveren, ende in allen gevalle de ordre van 't landt nyet te buyten te ghaen.

26. Noch is gedisponeert op eenige particuliere zaecken nae gelegentheyt.

27. Zijn geleesen een groote quantiteyt requesten van kleynen importantie, daerinne nae gelegentheyt gedisponeert is, nyet waerdigh omme notitie van gehouden te worden.

28. De cruydeniers, olye- ende traenvercoopers tot Amsterdam versoeckende denzelven pacht bij continuatie in redemptie te mogen hebben voor gelijcke 250 £ als voor deesen hebben ghenooten, meenden verscheyden leeden dat sulcx t'eenemael ongefondeert was ende gants geen proportie en hadde, ende beeter te sullen weesen dat in conformité van de resolutie voortaen wierde verpacht.

Dan bevonden weesende dat Rotterdam die pacht noch een jaer in redemptie hadde, is meede goedtgevonden de commissarisen ter verpachtinge te authoriseren omme voor noch een jaer dit middel de supplianten bij redemptie toe te staen voor sodanigen meerderen somme als nae proportie van andere leeden ende steeden mette zelve sullen connen accorderen.

29. De gemeene procureurs van Leyden versoeckende den impost van de ongefondeerde processen te mogen hebben bij continuatie van redemptie als verleeden jaer, is 'tzelve geëxcuseert ende verstaen datte verpachtinge van 'tzelve zal werden gedaen.

30. Op 't middel van de wollen laeckenen eenige ampliatiën voorgeslaegen weesende, conden de leeden, ende voornaemelijcken Amsterdam, daertoe nyet verstaen uyt vreese van diversie van neeringe ende van de Engelsse Court daerdeur tot nyeuwe clachten te irriteren, ende is daerom goedgevonden deese correctiën vooralsnoch in bedencken te houden, ende dat effenwel de reedenen pro et contra deur eenige gedeputeerden naerder sullen werden geëxamineert, werdende hiertoe versocht ende gecommitteert een van de heeren van Dort, Leyden, Amsterdam ende Alckmaer.

31. Belanghende de ampliatie opte ordonnantie van de zeep voorgeslaeghen, te weeten omme het woordt 'grossiers' in twee articulen bij de 'zeepsieders' te stellen, is bij alle leeden innegewillicht ende daerom goedgevonden de ordonnantie daernae te rechten.

32. Doctor Witfelt, affgesante van den graeff van Eembden, claeghende over zeecker militaire executie bij den gouverneur van Delffsijl uytten naeme van Staten-Generael tegens denzelven graeff in 't werck gestelt over de turbatie van 't heffen van seecker strandrecht, dat eenen Ripperda aldaer soude competeren ende bij den graeff hem is verset, nyettegenstaende de clachten van Ripperda t'eenemael ongefondeert ende sijn gesustineerde gantsch nul ende van onwaerden is, ende in allen gevalle, so waer mocht sijn, nyet anders als tot laste van de provintie van Hollandt ende haere ingeseetenen soude redunderen, die in dit strandrecht souden gehouden zijn so haest haer scheepen maer aen de grondt vastraeckten, ende versoeckende daeromme, alsso de provintiën tot naerder examen van deese zaecke eenige leeden uytten haeren hebben gecommitteert, datte heeren Staten van Hollandt voor haer interest daer yemandt wilden bijvoegen, is nae deliberatie verstaen datten heer Conradus daertoe alreede bij Committeerde Raden gecommitteert was, ende is daerom goedgevonden de saecke daerbij te laeten.

33. Tot commissarisen over de aenstaende verpachtinge zijn in de respective quartieren gecommitteert als volght:

In 't quartier van Dordrecht: Rotterdam, Hoorn

Haerlem: Mathenes, Delfft

Delfft: Haerlem, Amsterdam

Amsterdam: Goude, Schiedam

Goude: Gorchem, Enckhuysen

Gorchem: Leyden, Alckmaer

Briel: Schoonhoven, Edam

Alckmaer: Warmont met een van de committeerden van ’t quartier

Edam: Dordrecht met een van de committeerden van 't quartier.

34. De pachters van de bieren van Alckmaer, Hoorn, Enckhuysen alsso in andere steeden de scheepsbieren nyet hooger als tot 12 sts. de ton verimpost werden tot haeren grooten nadeel die den impost werde onttrocken, versoeckende daeromme meede 12 sts. te mogen ontfangen, mits 't eynde van de pacht 't vorder aen haere betaelinge cortende, gereserveert haer actie van schaede op nabuurige pachters die nyet meer als 12 sts. hebben genoten. Is nae deliberatie verstaen alvoren in resumptie te brenghen off 't middel van de scheepsbieren tegens 1-10-0 allomme sal gepractiseert werden off nyet.

35. De Staten-Generael bij missive van den 13^en deeses versoekende datte directeurs van de custscheepen gelast mochten werden haere reeckeningen behoorlijcken geïnstrueert ter Reeckencamer van de Generaliteyt binnen zes weecken over te leeveren, is verstaen 'tzelve reedelijck te weesen ende de respective directeurs gelast te sullen worden.

Dan bij deese occasie de heeren van Alckmaer uytten naeme van 't Noorderquartier urgerende dat de resterende 100.000, bij de directeurs van ons quartier aen 't landt ten affteren, daervan dat Committeerde Raeden alreede aengeschreeven sijn satisfactie te doen, dezelve directeurs mochten werden ter handen gestelt, omme dezelve te verhoeden van de foulen daermeede gedreyght werden, waeren de opiniën dienthalven divers, sodat goedgevonden is die saecke te resumeren.

36. Op het 3^e point van de beschrijvinge spreeckende van 't consenteren in den opheve van alle de middelen comende in de aenstaende verpachtinge, waeren alle leeden eens, waeromme dezelve oock alle gearresteert zijn opten ouden voet, uytgeseyt het middel van pick ende teer, daerinne die van Hoorn haer pickbranders van den inslagh van teer wilden exempt hebben opdat geen dubbelen impost meede belast werden. Amsterdam difficulteerde 'tzelve om de grosserijen ten plattenlande in swang ghaende, die alle de neeringe uyt haer stadt nae hun sleepen, in voegen dat coopluyden, voor deesen 800 £ in 't jaer genooten hebbende van pick ende teer in andere plaetsen deeser provintie ende ten plattenlande affgeleevert, nu nyet een deuyt ontfangen, dat voor haer onlijdelijck is. Waerop naerder omvraege ghedaen weesende ende die van Amsterdam alleen met gheene reedenen hiertoe connende beweeght werden, is de conclusie voor doenmaels moeten blijven steecken.

37. Op het V^e point spreeckende van 't 22^e articule van de ordonnantie van de wijnen omme 'tzelve te practiseren als weesende de ziele van de ordonnantie, wierde bij alle leeden goedgevonden, uytgeseyt bij Amsterdam, die sustineerden 'tzelve een point van verantwoordinge te weesen dat nyet gepractiseert conde werden solange 'tzelve over alle provintiën nyet eenparich ingewillicht sij, sodat daerop resumtie gevallen weesende, om de opiniatriteyt van Amsterdam effenwel geen conclusie inne genomen heefft connen werden.

38. Geresumeert weesende 't versoeck van de gemeene lijnslaegers van Hollandt ende West-Vrieslandt om vrijen uytvoer van touwerck, conden de meeste leeden daertoe verstaen. Andere hadden noch eenige bedenckingen daerop, meenden in allen gevalle dat sonder naerder reglement ende restrictie het versoeck so absoluyt nyet en conde werden toegestaen, waerop de saecke geresumeert zijnde ende de heeren van Dordrecht, Leyden, Schoonhoven ende Enckhuysen daerinne noch eenichsints scrupuleus ende difficijl blijvende, is in de saecke geen conclusie genomen connen werden.

39. Effter geresumeert weesende het middel van pick ende teer ende oock geleesen weesende het request van de gemeene teercoopers tot Amsterdam claeghende over de diversie van neeringe deur 't instellen van denzelven impost, seggende voor deesen uyt verscheyden dorpen in Waeterlandt 's jaerlijcx getrocken te hebben 5, 6, 9 à 1200 £ van gehaelde pick ende teer, ende nu nyet een deuyt, versoeckende daeromme affschaffinge van 'tzelve middel, conden de leeden tot geen affschaffinge beweeght worden, maer wel om deese diversie bij de beste middelen te weeren, daerinne de heeren van Amsterdam geen contentement neemende, is alsnoch de conclusie open gebleeven.

40. Alsmeede op 't 22^e articule van de ordonnantie van de wijnen, daertoe die van Amsterdam om dezelve diversie wille nae Waeterlandt toe nyet conden gedisponeert werden, schoon claer beweesen wierd dat deur gebreck van practijcque van dit articule over de 100.000 stoopen wijn t'Amsterdam op dorpen affgeschreven waeren, daer nyet één stoop van verimpost was.

41. Is daernae meede in omvraege gebracht het voorslagh van Committeerde Raden spreeckende van 't beneficiëren van de oude middelen, dewijl totte nyeuwe middelen ende negotiatiën weynich apparentie is, invoegen datte leeden malcanderen heylichlijcken sullen hebben te beloven de middelen volgens de ordonnantiën, so die leggen, precijse te sullen doen practiseren ende de pachters daerop te doen hebben expeditie van justitie, ende dat ijder verpachtinge 'tzelve den ommestanders sal werden genotificeert, met dien verstande so yemandt van de leeden daerinne gebreeckigh moght werden bevonden, datten pachter daerover claeghende, 't interest daervan tot seggen ende arbitrage van deese vergaderinge bij sodanigen stadt zal werden vergoedt.

Waerop omvraege gedaen weesende, sustineerden de heeren van Amsterdam dat men langer op belofften geen staet conde maecken, gemerckt voor deesen den eedt daermeede de leeden malcanderen onderlinge hebben verplicht gehadt, 'tzelve nyet en heefft connen te weege brenghen; dat daerom nyet met belofften maer mette daet zelve de leeden malcanderen trouwe behoorden te bethoonen. Dan belanghende 't contenteren van de pachters bij de steeden, meenden dat daerinnen met discretie most werden gegaen ende deur particulier besogne die zaecke wat claerder gestelt. Meest andere leeden thoonden tot deesen voorslagh goede inclinatiën, maer heefft om de obstaculen van de heeren van Amsterdam geen conclusie inne genomen connen werden.

42. De gedeputeerden van Staten van Utrecht aengecomen weesende verclaeren gereedt te weesen omme mette gedeputeerden van deesen Staet in conferentie te comen tot affdoeninge van de questiën onderlinge ontstaen over den impost van 't gemael, biscuyt ende stijffsel ende de verhooginge van de bieren contrarie de Unie, versoeckende datten zelven eynde eenige leeden moghten werden gecommitteert, gelijck dienvolgens daertoe voorgeslaegen zijn een van de heeren van Haerlem, Delfft, Amsterdam, Rotterdam ende Alckmaer met twee uytte heeren Committeerde Raeden omme 'tzelve tegens dinghsdagh toecomende bij der handt te neemen, waertegens oock eenige van de brouwersneeringe uytte naeste steeden souden werden ontbooden.

43. Ter occasie van 't versoeck van eenen Aerijaen Vlack, Engelsman, versoeckende 't boeck van eenen Seldenius “De iure nationali et gentium ad leges hæbreorum” te mogen drucken met octroy, bij de professoren iuris tot Leyden geadviseert sijnde dat nyet inne en hielde yets dat tot prejuditie van 't gemeenelandt soude connen strecken, ende meede geleesen weesende 't versoeck van de gemeene druckers deeses landts, claeghende over de Engelssen ende dat nyet en trachten om alle vordelen alleen te genyeten, is goedgevonden 't versoeck van deesen Vlack aff te slaen ende te excuseren.

44. De gedeputeerden bij Zijn Hoogheyt geweest rapport doende, verclaeren datten zelven op 't versoeck aen hem gedaen, verclaert heeft tevreeden te weesen om metten eersten ordre te stellen tottet affdancken van de scheepen ende waeghens, opbreecken van 't leeger ende affdancken van de waertgelders ende de andere vier regementen, so haest de oude militie in guarnisoen zal zijn gebracht.

Dan dat daernae uyt Vranckrijck wegen den coningh ende cardinael een expressen courier Suradijn in 't leeger gecomen was, instantelijcken versoeckende dat Sijn Hoogheyt het gemelte leeger nyet opbreecken, maer tot I^a november noch in 't velt wilde blijven, uyt vreese dat anderssints Atrecht bij de Spaenssen weeder beleeghert ende haer onttrocken mochte werden, waeromme Sijn Hoogheyt wel geneegen soude sijn omme noch voor zeeckeren tijdt in 't velt te continueren, ten waere de vergaederinge eenige pregnante reedenen moght hebben ter contrariën.

Is nae deliberatie verstaen dat om vorige reedenen zal worden geïnsisteert datte waertgelders mette vier nyeuwe regementen mette eerste gelegentheyt neffens de scheepen ende waegens ende train van 't leeger mogen worden affgedanckt, ende datte oude militie bij regementen in de naeste frontiersteeden sal werden geïnquartiert, omme des noot zijnde weeder ten dienste van den lande in 't velt gebracht te mogen werden, onvermindert de resolutie op 't stuck van 't menageren van de lasten bij de vergaderinge te neemen.

45. Dezelve gedeputeerden Sijn Hoogheyt naerder aengesproocken hebbende op 't wisselen van de gevangenen te waeter, verclaeren dat Sijn Hoogheyt alsnoch persisteert bij zijn opinie ende nyet en can verstaen dat de Spagners elders als in Spagnen weeder behooren te werden gevoert om de ondraeghelijcke consequentie die anders daeruyt soude volghen, gelijck bij desselffs brieven van den 17^en september oock naerder wierde verhaelt. Waerop gedelibereert zijnde is goedtgevonden deese zaecke uyt te stellen totte compste van Zijn Hoogheyt, omme alsdan daerover metten zelven mondelinge naerde[r] over geconsulteert te werden.

46. Sijn geresumeert de poincten bij den gedeputeerden van den synode van Noord-Holland overgeleevert, daerop dezelve versoecken weder bijeen te comen ende naerder te mogen resolveren sonder het ius patronatus offte yet politijcqs te raecken. Is meede geleesen de naerder declaratie weegen dezelve overgeleevert, bij dewelcke naecktelijcken gededuceert wierde dat deese poincten t'eenemael kerckelijck zijn.

Den burgermeester Bicker, geweest hebbende commissaris op dit synode, moveerde verscheyden bedenckingen waeromme deese poincten nyet en conden verstaen worden puur kerckelijck te weesen, maer eenighe van dezelve gantsch politijcque, daerinne mitsdeesen de synode geen dispositie conde toegelaeten worden, voor ende alleer alhier vast te stellen hoeverre men dezelve kerckelijck verstae te weesen off nyet.

Hierop gedelibereert zijnde meenden de Edelen ende eenige andere leeden, dewijl de saecke van Barsinghorn alhier aenhangigh was ghemaeckt, dat men daerom dezelve deur vorige gedeputeerden op deese saecke soude mogen beslechten ende 't classis tegens 't synode in geen vorder ongeneughten ende ongelegenheyt soude doen vervallen. Die van Haerlem, Leyden ende eenige andere meenden dattet t'eenemael kerckelijcke saecken waeren ende dat men daeromme de synode dezelve soude mogen aenbeveelen, omme bij haere vergaderinge geaccommodeert ende bijgeleyt offte gedecideert te worden. Rotterdam, Schiedam, Schoonhoven meenden dat men de synode soude authoriseren deese questiën ende articulen met accommodatie aff te doen, nyet bij decisie. Dordrecht versocht copye van de articulen omme alvooren dezelve metten haeren te communiceren, waerbij persisteerende ende geenige conclusiën die bij provisie voorgeslaegen wierden willende gedoogen, is de zaeke opgehouden moeten worden in resumptie.

47. Die van Dordrecht effter moverende dat die van Mastricht van voorneemen waeren het passagegelt te verpachten tot groot nadeel ende beswaeringe van de commerciën opte zelve riviere ende diversie van de negotie, ende versoeckende daeromme dat volgens voorgaende resolutie die van Mastricht mocht werden aengeschreeven om van dit voorneemen te desisteren ende de collecte van dese penningen te doen waerneemen deur ministers van 't landt, mits daer van haeren weegen alleen bijvoegende een controlleur, so haer sulcx geraeden dunckt.

Is nae deliberatie goedtgevonden hierop alvooren te hooren het naerder bericht van de thresorier ende Hollandsche gedeputeerden in den Raedt van State.

48. Opten impost van pick ende teer de heeren van Amsterdam gesommeert sijnde haer naerder mette andere leeden te conformeren, persisteerden bij haere difficulteyten. D'andere leeden oordelden dat men geen middelen en conde affschaffen, maer effenwel omme de heeren van Amsterdam naerder te beweegen, dat men eens in omvraege soude mogen brengen hoe de diversie ende vermeenichvuldinge van verscheyden hooffneeringen ten plattenlande best soude connen worden geweert, omme te verhoeden het verval van de steeden ende het vorder verloop, in welcker voeghen oock geconcludeert is geworden.

49. De gedeputeerden van 't synode van Suyd-Hollandt versoekende dat opte ampliatie van de politijcque ordonnantie concernerende de houwlijckse zaecken volgens haer iterarijff versoeck doch eyntelijcken eens mocht werden geresolveert, ende in specie dat geen dispensatie verleent mocht werden aen eenen Johan van Aken tot Dort, sijn geweesen huysvrouwe susters dochter voorghenomen hebbende te trouwen, omdattet zelve soude schandeleus zijn als strijdende tegens de goddelijcke rechten ende oock in effecte tegens de politijcque ordonnantie, 'twelck zij versoecken dat ten zelven eynde oock wat claerder magh werden gestelt, waeren de leeden van contrarie opiniën ende is daeromme geen conclusie inne genomen connen worden.

50. Den vice-admirael De Witte binnenstaende verclaert gereedt te weesen om weeder met vier custscheepen see te kiesen. Versoekt off de heeren Staten hem yet naerder hebben te commanderen, dan is hem geluck op zijn reyse gewenst ende voorts ten hooghsten gerecommandeert hem als voor deesen getrouwelijcken te evertueren voor den dienst van 't landt.

51. De gedeputeerden naerder gehoort hebbende de grieven van die van Weesop, Diemen ende den dijckgraeff ende heemraeden van Amstellandt tegens het maecken van een vaert ende treckwegh bij die van Amsterdam op Naerden ende Muyden voorghenoomen, rapporteerden de geallegeerde grieven sodanigh te weesen dat de interesten wel souden connen werden gevonden ende weghgenomen. Meenden daeromme dat men onder zeekere aengeweesen limitatiën ende restrictiën den requiranten haer versoeck wel soude mogen toestaen.

Waerop gedelibereert weesende versochten eenige leeden copye van dit advijs omme 'tzelve metten haeren te communiceren, waeromme de saecke opgehouden is, met versoeck datte leeden haer op 't spoedichste daerop naerder wilden doen lasten.

52. Pieter Maertsz. Hoeffijser, ontfanger van de convoien tot Amsterdam, versocht hem gepresteert te worden het effect van de resolutie van de 15^en april 1639 lestleeden off eenigh ander expediënt beraempt tegens het overvallen van zijn crediteuren, waerop gedelibereert zijnde, is verstaen datten Raedt van State zal werden aengemaent omme de executie door den haeren te doen voltrecken ende interim den Raedt ter Admiraliteyt tot Amsterdam beneffens den magistraet aldaer vermaent om de crediteuren te disponeren tot patiëntie.

Dan die van Amsterdam deese conclusie tegenspreeckende, verklaerden nyet te sullen gedoogen dat deesen suppliant, deur ordre van 't landt geëngageert sijnde, soude werden geruïneert, maer liever uytte ordinaris ende extraordinaris middelen van 't landt desselffs crediteuren te contenteren, versoeckende daervan notitie gehouden te werden.

53. Is geleesen het placcaet tegens het incomen van de Jesuïten ende Papen ende exorbitantiën der Papisten, anno 1629 opten naeme van de Generaliteyt geëmaneert, neffens verscheyden correctiën ende ampliatiën, bij eenige leeden daerover gebesogneert hebbende, daer bijgevoeght. Waerop gedelibereert zijnde werde bij eenighe leeden daeruyt copye versocht omme 'tzelve metten haeren te moghen communiceren, 'twelck geaccordeert is, mits dat staende vergaderinge daerop naerder last soude werden becomen.

54. Effter geresumeert zijnde 't versoeck van de gemeene touwslaegers van Hollandt om affdoeninge van 't interdict opten uytvoer van 't touwwerck, worden 'tzelve alsnoch bij den heeren van Leyden geëxcuseert. Haerlem, Schoonhoven, Enckhuysen verwachten noch naerder last, tot welcken eynde de zaecke effter uytgestelt is.

55. Noch zijn voorgeweest eenige particuliere requesten van cleynen importantie.

56. De erffgenaemen van Blauhulck versoeckende betaelinge van 9.000 £ over verscheyden touwwerck, vivres ende munitie van oorloge, bij haer saligher vaeder uyt ordre van de heeren Staten-Generael in september 1639 ten behoeve van de vloote in Duyns ende ten dienste van de lande gecofft ende geleevert, daerover zij van de leveriers met executie werden gedreyght, is verstaen daerop alvooren te hooren het advijs van de heeren Committeerde Raden offer van 't halff millioen, daertoe geconsenteert, noch yet overich ende ten besten is, omme alsdan daerop naerder te resolveren.

57. Den heer Croock, gedeputeerde ter Generaliteyt weegen Zelandt, remonstreerde datte heeren van Zelandt deur 't gestadigh aenloop ende clachten van haere ingeseetenen, vermenght met verscheyden dreyghementen, alsmeede om 't gebreck van 't volck totten oorloge te water van nooden, genootsaeckt wierden om de wisselinge van de gevangenen te water te helpen avanceren. Versochten daeromme haer daerinnen de handt geboden te werden opdat sij nyet genootsaeckt werden daerinne particulierlijcken te voorsien.

Is verstaen dat haer daerinne de handt geboden zal werden, ende ten zelven eynde effter eenige gecommitteert om Sijn Hoogheyt deese clachten te representeren ende daertoe te disponeren, is 't doenlijcken, werdende hiertoe versocht een van de heeren van Delfft ende Enckhuysen neffens de heer Vervoorn van Gorchem.

58. De Staten-Generael bij missive van den 17^en deeses versoeckende dat om de Nyeuwe Geusen in zee te helpen den impost opte booter buytensduyns, suyckeren ende cijropen, ende opte goude ende zijde laeckenen over alle provintiën in train mochten werden gebracht, is verstaen alvoren ter Generaliteyt te verneemen hoe 't mette andere provintiën deesenaenghaende staet ende off dezelve daertoe inclineren, om alsdan geresumeert te werden.

59. Belanghende de verhooginge van de scheepsbieren in omvraege gebracht zijnde off dezelve allomme in train zal werden gebracht off nyet, waeren alle de leeden daermeede tevreeden, uytgeseyt Goude, die sustineerden maer de 12 sts. verpacht ende daerbij 1.600 £ meer als tevooren mette verpachtinge van 30 sts. per ton geproffiteert te hebben, ende daeromme totte verhooginge nyet te connen verstaen solange op haer vorige grieven geen satisfactie ghedaen werde. Is deesenaenghaende geen conclusie genomen connen werden, maer verstaen datte leeden hiervan sullen mogen rapporteren ende daerinne doen als den dienst van 't landt vereysschen zal.

60. Het 22^e articule van de wijnen is meede goedgevonden in de ordonnantie te laeten, mits dat ter verpachtinge denunchiatie zal werden gedaen, soo 't nyet gepracticeert wordt, datte pachters daerover geen doleantie sullen moghen maecken.

61. Jan van Aken tot Dordrecht versoeckende dispensatie om Janneke Jacobs, sijn overleeden huysvrouwen susters dochter, te mogen trouwen, ende Jan Jansz. tot Rotterdam om eene Jannetjen Pieters te mogen trouwen, is verstaen 'tzelve te strijden tegens de intentie van de politijcque ordonnantie ende zijn daeromme beyde versoecken affgeslaegen ende goedgevonden dat bij ampliatie d'zelve graden in de politijcque ordonnantie in terminis sullen werden verbooden.

62. Meede in omvraege gebracht zijnde off men de nyeuwe translaten van den bijbel in alle kercken deeser landen zal invoeren, is verstaen 'tzelve ten besten te recommanderen, doch effenwel te laeten ter discretie van de kercken zelff.

63. Gosen Ophey cum sociis, pachters tot Amsterdam, versoeckende voor eenige commissarisen openinge te mogen doen van een nyeu middel bij haer geïnventeert, ende behoorlijcke recompense soo 'tzelve geaccepteert ende in train moght werden gebracht, is goedgevonden de heeren Committeerde Raden te committeren omme de supplianten te hooren ende daervan rapport te doen.

64. Noch is gedisponeert op eenige requesten die aen advijs gestelt sijn ende naemaels sullen dienen.

65. De schepenen ende regenten van de westzijde van Sardam een kerck ende predicantshuys uyt eygen beurse getimmert hebbende, is toegestaen een predicant te mogen beroepen tot laste van 't comptoir van Schilperoirt, met sodaenigen tractament als andere predicanten ten plattenlande wert gegeeven.

66. Gehoort het advijs van de heeren Committeerde Raden op 't versoeck van de heeren van de Reeckeninge off de ontfangers van affgeleyde penningen van de sommen die daertegens weeder werden opgenomen, makelardije sullen genyeten, is verstaen van neen, ende dat bij geenige ontfangers van sodanige penningen makelardije zal worden genoten.

67. Noch is geleesen een groote quantiteyt requesten, daerinne nae geleegentheyt is gedisponeert.

68. Is ghedaen lecture van de resolutiën verleeden weecke, mitsgaeders de leste weecke van voorghaende vergaderinge genomen, die daermeede gehouden zijn voor geresumeert ende gearresteert, uytgeseyt dat bij de heeren van Leyden, Amsterdam, Alckmaer, Hoorn ende eenige andere leeden eenige defecten hier ende daer aengeweesen wierden, waervan goedgevonden is dat eenige gerecht, andere eens in naerder resumptie souden werden gebracht.

Ende werde bij de heeren van Monnickedam ende ons meede gemoveert dat wij protesteerden tegens de resolutie, bij dewelcke die van Alckmaer op 't pretense recht van tourbeurten aen de drye grote steeden, so sij sustineren, competerende, de becleedinge van de vacante plaetse in den Raede van State is toegestaen, nyet connende admitteren dat daermeede ons recht totte tourbeurten, in tijden ende wijlen is 't noot breeder te deduceren, in 't mintste soude werden geprejudiceert. Amsterdam deede gelijcke protestatie ende die van 't Noorderquartier hiertegens weeder contra-protestatie, versoeckende van alles aenteyckeninge in de notulen omme te strecken als na behooren, dat verstaen is te sullen geschieden.

69. De heeren gedeputeerden mett die van Utrecht naerder in conferentie geweest zijnde opte beswaernissen van 't gemael bij deese provintie tot laste van die van Utrecht tegens de Unie ingestelt, rapporteerden de questie daerinne te bestaen dat die van Utrecht sustineren 2 £ meer per last terwe in 't gemael beswaert te weesen als Hollandt ende daerom op haer broodt, biscuyt, stijffsel, deur deese landen passerende, met geen impost, al veel min met anderhalven impost beswaert te mogen werden, dewijl ander meel van buyten 's landts incomende van alles vrij is; ten 2^en dat in cas van consumptie in deese provintie maer halven impost als de Hollandse subject zijn; ten 3^en dat men haer nyet can belasten over Weesop alleen haer bisschuyt etc. inne te voeren, daer andere meer bequaeme vaerten sijn, daertegens bij haer verscheyden consideratiën gemoveert waeren die nyet alle accordeerden; versochten daeromme last hoe haer in deesen te draegen.

Waerop gedelibereert zijnde is bij de meeste leeden verstaen ende geresolveert dat men bij alle mannieren de Unie trachten soude te conserveren, alsmeede om teffens de belastinge van 't gemael ende van de bieren aff te doen ende den impost van 't gemael soveel conserveren als mogelijck sal sijn, ende dienvolgens te sustineren dat van 't deurvarende Uterts broodt tenmintsten eens den Hollandse impost behoort te betaelen, ende so het daer geconsumeert wordt, noch eens de helffte, ende belanghende den deurvaert datte zelve op andere plaetsen meede opengelaeten sal worden, mits die van Utrecht daertegen gedooghende dat een collecteur op 't eerste incomen werde gestelt.

Volgens deese conclusie de zaecke effter met die van Utrecht verhandelt weesende, conden dezelve nyet verstaen van deurvaerend broodt yet te geeven, alsso een ongehoorde nyeuwicheyt sijn soude die sij nyet en connen gedogen, maer souden ter contrariën genootsaeckt worden alle passerende goederen van Hollandt te beswaeren met sulcken impost als in 't Sticht daervan werdt geheeven. Waerop effter gedelibereert zijnde, vonden de leeden bedenckelijck in deesen eenige veranderinge te doen, vreesende dat door de Stichsche compositiën so importanten middel van Hollandt heel in de assche soude connen werden gebrouwen. Is daeromme goedtgevonden datte voorss. gedeputeerden, gehoort de naerder consideratiën van die van Wormer, alvoren sullen dienen van haer advies wat sij oordelen dat tegens de inconveniënten, uyttte compositiën te vreesen, die van Utrecht naerder voorgeslaegen behoort te worden.

70. Effter geresumeert weesende 't versoeck van de gemeene touwslaegers van Hollandt om den vrijen uytvoer van touwwerck, conden alle leeden daertoe verstaen, mits dat opte havenen van Duynkercken gheen toevoer soude mogen werden gedaen, uytgeseyt Leyden, die singulier waeren, waeromme dezelve versocht zijn haer wat naerder te bedencken.

71. Meede in deliberatie gebracht zijnde om te consenteren in 't schipghelt, waegen- ende carosgelt mettet passagegelt, meenden de leeden dat alle deese middelen teffens nyet geheeven conden werden, maer òff 't passagegelt alleen òff d'andere twee mosten stil staen, sommige tottet eene, andere tottet andere inclinerende. Dan de heeren van Delfft verclaerende tot geen nyeuwe middelen te connen verstaen, solanghe de vorige oude van de scheepsbieren ende van 't pick ende teer nyet weeder vast souden sijn gestelt, is in deesen geen conclusie genomen connen werden.

72. Geleesen weesende het naerder bericht van de heeren Committeerde Raden van 't Noorderquartier opten requeste ende clachten van die van Ossanen over executie van haere versweegen huysen ende landen in verpondinge, is nae deliberatie goedtgevonden dat der supplianten versoeck affgeslaegen ende de executie sijn voortgangh neemen sal, ende so de supplianten bij 't vonnisse in questie meenen beswaert te sijn, dat zij haer hiertegens bij ordinaris middelen van rechte bij revisie offte anders, soo 't haer geraeden duncken zal, sullen mogen behelpen.

73. De heeren Committeerde Raden van 't Noorderquartier adviserende opte drye requesten van de pachters van Hoorn, Enckhuysen ende Medenblick van de scheepsbieren de I^a augustii 1639, pretenderende non-prestatie van de ordonnantie van de buyten-scheepsbieren haer verpacht, ende versoeckende vergoedinge ende verstaende, hoewel geen van dryen het middel hooger als 's jaers tevooren heefft gemeynt, dat effenwel meriteren eenighe satisfactie, sonder nochtans dezelve te beghrooten, is nae deliberatie goedgevonden dezelve effter te belasten, om naerder te adviseren wat somme yeder van dezelve tot satisfactie toeghevoeght behoort te worden.

74. Noch is gedisponeert op eenige particuliere requesten.

75. De heer Maximiliaen grave van Bronchorst, heer van Batenburch, claeghende over 't ongelijck bij den bisschop van Colen hem aengedaen met hem te houden buyten de possessie van 't sloth ende heerlijckheyt van Odenkercke, op hem ab intestato ende oock bij testamente wettelijcken gesuccedeert volgens de advijsen van beyde Hoven van Justitie deeser provintie, van 't Hoff van Gelderlandt, ende meede van de juridice faculteyt tot Colen, ende dat noch daerenboven in plaetse van te voldoen de missive bij de heeren Staten-Generael in sijn faveur geschreeven, uyt haet van de religie zeedert hem oock affgenomen heefft de heerlijckheyt van Steyn ende voorts gebannen uyttet landt van Luyck, hem soeckende te ruïneren, 'twelck so nyet en behoort, waeromme hij remonstreert, weesende meede ambachtsheer van West-Barendrecht ende mitsdien vasal van Hollandt, hem is addresserende aen deese vergaderinge, versoeckende brieven van voorschrijvinge aen de Staten-Generael om met maghtiger handt geholpen ende in de possessie van de gemelte heerlijckheyt van Odenkercke gestelt te werden, tevreeden weesende in 't petitoir den bisschop te volgen voor sodanighen rechter als behooren zal.

Hierop gedelibereert zijnde, werde bij alle leeden verstaen ende geresolveert datten heere remonstrant weegen deese provintie in zijn versoeck serieuselijcken sal werden gesecondeert ende tot dien eynde ter Generaliteyt de handt gebooden met iterative brieven, gesecondeert met brieven van Zijn Hoogheyt, dat sijn intentie becomen magh.

76. Daernae in omvraege gebracht zijnde wat ordre te raemen omme voor te comen de diversie van verscheyden hooffneeringen ten plattenlande, is verstaen dat eenige uytte vergaderinge sullen werden gecommitteert omme de placcaten van oudts hiertegens mitsgaders tegens de ventjaegers geëmaneert naerder te examineren, ende alsdan te dienen van rapport wat zij oordelen hiertegens gedaen te moeten werden om alsdan op gelet te werden, werdende hiertoe gecommitteert een van de heeren Edelen, Haerlem, Leyden, Amsterdam, Alckmaer, Hoorn ende Enckhuysen, met dien verstande dat om tijdt te winnen mette presenten 'tzelve besogne voltrocken te werden sonder dat d'een nae d'ander sal behoeven te wachten.

77. Die van Amsterdam bij deese occasie naerder openende de consideratiën, die haer principalen hebben opte verpachtinge van 't pick ende teer, verclaeren voor noch een jaer in de verpachtinge te connen toestaen, onder conditiën dat ten plattenlande geen teer zal mogen werden opgeleyt ende peene tegens de contraventeurs van 't derde articule gestelt; dat oock de scheepstimmerluyden ende baanluyden aldaer maer zes tonnen teer ende twee tonnen pick teffens sullen mogen inslaen; dat oock drie opsienders sullen werden gestelt, een in 't Suyder-, een in 't Noorderquartier ende een t'Amsterdam om de frauden te affterhaelen die bij alle schouten op privatie van haer officie, mitsgaders bij de magistraten van de steeden, nae behooren gemaincteneert ende de handt geboden zal moeten werden; dat oock den raep- offte leckteer maer 1/3 in den impost sal schuldigh sijn, ende datte pickbranders van den eersten inslach van teer exempt sullen sijn. Waerop verscheyden leeden haer consideratiën openende, is goedgevonden de saecke te resumeren op naernoen.

78. De heeren gedeputeerden met die van Utrecht gecommuniceert hebbende opte clachten over de belastinge van haer incomende broodt ende biscuyt, dienende van haer advijs, verclaeren van opinie te zijn dat men alsnoch behoort te persisteren dattet incomende meel etc. eens den vollen ende noch op 't incomen de halven impost behoort te betaelen, mits restituerende de helffte so beweesen werdt dat buyten de provintie van Hollandt vervoert ende geconsumeert off vercofft sal zijn, ter tijden ende wijlen die van Utert sullen connen doceren en hetzelve middel in den haeren gelijcke lasten heeft te draeghen als hier te lande, ende dattet allomme so in de steeden als ten plattenlande eenparichlijcken werdt verpacht ende sonder eenige compositie geheeven.

Waerop gedelibereert zijnde is eenparichlijcken met dit advijs geconformeert ende verstaen 'tzelve haer effter voorgedraegen te sullen worden, ende teffens meede gehandelt van de belastinge van de Hollandse bieren met 10 sts. per ton, omme dezelve meede aff te schaffen offte te hooren haer reedenen ter contrarie ende daervan rapport te doen.

79. Daernae geresumeert weesende de consideratiën van de heeren van Amsterdam opte ordonnantie van 't pick ende teer ende waermeede dezelve te rechten om de verpachtinge te continueren, ende de leeden gesommeert zijnde omme haer daerop naerder te verclaeren, vielen op 't raepteer ende ten aensien van de te stellen opsienders ende de pickbranders eenige contrarie consideratiën, sodat eyntelijcken geconcludeert is het raepteer te laeten neffens 't ander teer belast totte naeste verpachtinge ende belangende 't vorder datte resolutie, bij den heer pensionaris Cats ingestelt, ende op mergen eens naerder sal werden geresumeert.

80. Effter rapport ghedaen zijnde van 't gebesogneerde mette heeren van Utrecht op 't stuck van 't gemael, is nae deliberatie goedtgevonden de heeren van Utrecht te versoecken om bij haer principalen te weeghe te brenghen datten impost van 't gemael aldaer metten impost van deese provintie magh werden geëgualiseert ende alsso eenparichlijcken in de steeden ende ten plattenlande verpacht ende sonder compositie gepractiseert, ende dat onder beneficie van sulcx het incomende broot, biscuyt ende stijffsel uyttet Sticht in deese provintie bij provisie sal betaelen eens de vollen impost, so simpelijcken deurvaert ende noch nae de halven impost ter plaetse daer 'tzelve in deese provintie moght werden geconsumeert, met sodanigen verstande mede dat behalven den vaert door Weesop oock deur de Vaert sullen mogen affscheepen, mits dat aldaer een collecteur bij den pachter zal moghen werden gestelt, omme denzelven impost te ontfangen, ende dat alles sal werden secreet gehouden, totdat metten pachter van 'tzelve middel naerder zal zijn gesproocken op 't contentement datten zelven hierover sal mogen pretenderen; dat voorts de vorige gedeputeerden de gemelte heeren van Utrecht sullen vergasten, dezelve weegen deesen Staet aenbieden alle goede correspondentie ende voorts defroieren over de oncosten bij haer alhier ghemaeckt.

81. Belanghende de belastinghe van de bieren was bij die van Utrecht gesustineert dat boven de belastinge van de 10 sts. bij haer gedaen, haer bieren noch meer beswaert waeren als de Hollandse, ende de stucken van deese sijde overgenomen hebbende, naemen aen haer gesustineerde te bewijsen ende metten eerste gelegentheyt claer te doen blijcken. Waerop gedelibereert zijnde is goedtgevonden 'tzelve bewijs aff te wachten.

82. Geleesen weesende de extensie van de resolutie op 't pick ende teer, op gisteren genomen, is daermeede geconformeert ende verstaen dat van dezelve resolutie de leeden copye zal werden gegheeven omme in conformité vandien allomme gepractiseert te moghen werden.

83. De Staten-Generael in faveur van de Westindische Compagnie versoeckende dat haer de versochte continuatie van octroy voor 25 jaeren moght werden toegestaen, is verstaen 'tzelve als een saeke van gewichte te brengen in de volgende pointen van beschrijvinge.

84. D'zelve neffens die van den Rade van State versoeckende prompt furnissement van de quote deesser provintie in 't eerste halff millioen voor soveel daer noch aen rest, alsmeede van de weederhelffte van 'tzelve millioen leegerlasten gepetitioneert om daeruyt de gevallen lasten te mogen voldoen, is goedtgevonden daerop alvooren te verstaen het advijs van de heeren Committeerde Raden wat bij ons ende andere provintiën daerop betaelt magh zijn.

85. Op 't versoeck van de heeren burghermeesteren ende regeerders van Monnickedam is nae deliberatie goedgevonden ende verstaen, dewijl Heyn Claesz., secretaris van Waterlandt, nyet geneegen is binnen Monnickedam te woonen, ende daerom hem van dien dienst ontslaegen heefft, dat dijckgraeff ende heemraeden aldaer sullen werden aengeschreeven binnen den tijdt van XIIII dagen te procederen tot electie van een ander secretaris, ende bij weygeringe off vorder dilay, datte heeren Committeerde Raden van 't Noorderquartier werden geauthoriseert omme dezelve electie te doen, met last op Heyn Claesz. omme alle boeken, charters ende papieren over te leeveren, ende op dijckgraeff ende heemraden om dezelven Heyn Claesz. nyet meer te gebruycken, alles in conformité van 't versoeck.

86. Effter geresumeert weesende 't versoeck van de gemeene lijnslaegers van Hollandt ende West-Vrieslandt, is bij eenparige leeden verstaen ende geresolveert datten vrijen uytvoer van touwwerck sal werden toegestaen, mits nyet geschiedende op Duynkercken ende sonder prejuditie van andere contrebande waeren.

87. Is geleesen de extensie van de resolutie opte questiën met die van Utert genomen, die daermeede gehouden wierde voor gearresteert ende verstaen dat die van Utrecht in handen zal werden gestelt.

88. De heeren burghermeesteren van Weesop versoeckende copy uyttet rapport van de heeren commissarisen belanghende het treckpadt, bij Amsterdam cum sociis versocht, ende noch eenige naerder stucken te mogen inleeveren, is nae deliberatie het eerste lidt als tegens stijl ende gewoonte affgeslaegen en op 't II^e geconsenteert om alsnoch inne te mogen leeveren sodanige stucken als sij haer meenen dienstigh te sullen sijn.

89. Is geleesen de extensie van de resolutie van de gemeene touwslaeghers van Hollandt ende West-Vrieslandt die daermeede gehouden is voor geresumeert ende gearresteert ende verstaen dat ter Generaliteyt ingebracht zal werden omme aldaer meede gearresteert te werden.

90. Is gedaen naerder lecture van de stucken bij die van Weesop tegens de vaert ende treckpadt van Amsterdam overgeleevert, daerbij naerder gededuceert wierde dat een oude coustume van Hollandt is dat geen nyeuwe vaerten in prejudicie van oude tot diversie van de neeringen van de steeden mogen werden gemaeckt, als bij verscheyden sententiën bij van 't Hoff soude gebleecken zijn, ende voornaemelijcken uytte sententie anno 1636, bij haer tegens die van Naerden geobtineert, ende andere stucken meer.

Waerop gedelibereert zijnde wierde bij die van Haerlem versocht copye uytten requeste van Amsterdam om 'tzelve metten haeren te communiceren. Andere leeden noch meede eenigh bedencken daerop hebbende, is goedgevonden dat de heeren van Amsterdam op naernoen mette zelve sullen comen in naerder bespreck omme dezelve van alles breeder te berichten.

91. Zijn Hoogheyt op gisterenavondt thuysgecomen zijnde, is goedtgevonden denzelven te verwillecomen ende zijn tot dit officie versocht ende gecommitteert de heeren Edelen met vijff van de voorsittende steeden van 't Suyder- ende drye van 't Noorderquartier.

92. Is bij den gedeputeerden bij Sijn Hoogheyt geweest zijnde omme denzelven naerder te recommanderen de wisselinge der gevangenen, rapport gedaen ende verhaelt dat Sijn Hoogheyt op zijn vertreck staende na Den Hage voor antwoordt gegeeven hadde dat hij eerstdaeghs in Den Hage meende te weesen ende alsdan de heeren Staten naerder antwoordt soude doen toecomen, waeromme de gedeputeerden voor hare moeyten sijn bedanckt ende teffens versocht alsnu Zijn Hoogheyt naerder te spreken, sullende om de importantie van de zaecke haer noch eenighe meerder gecommitteerden werden bijgevoeght, te weeten de heeren van Delfft.

93. Is in deliberatie geleyt het 7^e point spreeckende van 't voorslagh van de heeren van Dordrecht omme weegen deesen Staet tot beeter betrachtinge van den dienst van 't landt noch eenigh meerder getal van personen tot coste van de steeden, die 't begeeren, (noch eenigh meerder getal van personen) ter Generaliteyt te committeren, dewijl andere provintiën met 8, 12, 16 à 20 personen teffens aldaer comparerende, deese provintie deur continuatie van saecken ende anderssints merckelijcken tot ondienst van deesen Staet prevaleren, offte tenmintsten om de ordinaris gedeputeerden voor eenige langer jaeren te continueren, offte uyttet heele corpus van 't landt noch eenige meerder personen voor een ruymer tijdt van jaeren daerbij te voegen.

Waerop de advijsen zeer divers waeren, eenige goedvindende te persisteren bij den ouden voet omdat alle nyeuwicheeden haer swaricheyt hadden; andere inclineerden totten voorslagh; andere waeren gelast de consideratiën van de leeden te hooren ende daervan te rapporteren, urgerende hierentusschen het formeren ende voltrecken van een instructie van den gedeputeerden aldaer, omme dezelve wat beeter te reguleren ende in dwangh te houden, dewijl verscheyden excessen werden gepleeght tot nadeel van den Staet. Dan heefft om deese diversiteyt geen conclusie inne genoomen connen werden anders als tot resumptie.

94. Is gehouden het besogne opte menage, 'twelck solange duurde dat geen vergaderinge conde werden gehouden, maer alles uytgestelt is totte aencomende weecken omme alsdan rapport te doen.

95. Is geleesen een groote quantiteyt requesten van kleynen importantie die meest affgeslaegen, andere aen advijs gestelt zijn ende naderhandt sullen dienen.

96. Is ghedaen lecture van de resolutiën verleeden weecke genomen, die daermeede gehouden wierden voor geresumeert ende gearresteert.

97. Daernae is bij den gedeputeerden, met Zijn Hoogheyt effter gecommuniceert hebbende over het wisselen van de gevangenen te water, weeder rapport gedaen dat nyettegenstaende de extreme clachten van de gevangenen van deese sijde, het begheeven van dezelve in 's viants dienst, het dreygen van met heele familiën nae Duynkercken te vertrecken, het gebreck van 't oorlogsvolck te waeter ende de vreese van particuliere wisselinge bij Zelandt te doen, Sijn Hoogheyt nyet en can verstaen tot eenige wisselinge opten ouden [voet], alsso sulcx t'eenemael tegens alle reeden is ende oock van so schaedelijcken consequentie; dat sodanigen grondt eens geleyt sijnde, noyt naemaels sal connen werden tegengesproocken, ende mitsdien den viant occasie gegeeven om met cleyne costen ende pericule telckens Spaens volck te connen overkrijgen, strijdende tegens de maximen van deesen Staet ende streckende tot ongeloofflijck nadeel van de ingeseetenen vandien, naemaels irreparabel, welck[e] reedenen Zijn Hoogheyt oordelde verre te prepondereren, immers gevolght te moeten wierden solange opte saecken ter zee sodanigen ordre nyet en soude sijn gestelt.

Datte Vlaemsche havenen behoorlijck geslooten gehouden souden connen werden, in welcken gevallen voor deesen mael de wissel opten ouden voet soude connen werden geaccordeert, recommanderende daeromme ten hooghsten dat alvoren ter see vaste ende seeckere ordre moght werden gestelt om gelijcke swaricheeden voor te comen.

Hierop gedelibereert sijnde, oordelden de meeste leeden dat Sijn Hoogheyt nyet soseer de wisselinge tegenspreeckt, als wel voor meerder swaricheyt in toecomende becommert is om de onvaste ende fluctuerende ordre ter zee, ende dat men daeromme met alle middelen trachten soude de zaecken ter zee te releveren ende onder beneficie van sulcx de wisselinge sijn voortgangh laeten neemen, sodat in dier voegen geconcludeert soude hebben connen werden. Dan verscheyden leeden noch absent sijnde, is goedgevonden op mergen de saecke eens te resumeren, als de vergaderinge compleet sal zijn.

98. Die van Enckhuysen moverende dat vijff Noord-Hollandsche custscheepen te Vlissingen gereedt leggen om zee te kiesen, haer alleen aen soldaten mancquerende. Waerop gedelibereert zijnde is goedgevonden de gedeputeerden opte wisselinge te versoecken om ditzelve Sijn Hoogheyt bekent te maecken ende aldaer te procureren dat dezelve met een competent getal van soldaten nae behooren mogen werden voorsien.

99. Is binnengestaen den lieutenant-admirael Tromp, doende rapport van 't gepasseerde in zee ende van zijn gestadigh cruyssen heen ende weer, ende onder anderen dat bij hem nu lest verovert ende opgesonden was seecker Duykercks fregat met 85 man ende 8 stucken, daeronder twee metalen, dat uyttermaeten seylt ende het meest beseylste is, so men seyt, datten viant heefft, 'twelck noyt bij hem affterhaelt soude geweest zijn, ten waere door een harde windt ende prangen van seylen sijn mast overboort hadde geseylt. Meent dat men dit fregat behoort aen te houden ende in zee te gebruycken tot grooten dienst van 't landt, dattet zelve met cleyne oncosten datelijcken can werden gedaen, als nyets daeraen onbreeckende als een nyeuwe mast met een pack seylen, presenterende voorts sijnen dienst omme voor sijn affscheyt in zee op mergen weeder te neemen, te ontfangen sodanige commandementen als de vergaderinge hem meede zal willen belasten.

Hierop gedelibereert zijnde is eenparichlijcken bij alle leeden goedtgevonden den admirael voor zijn rapport ende goede diensten te bedancken, ende teffens te consenteren dat dit gemelte fregat op 't spoedighste weeder gereedt gemaeckt en in zee gebracht magh werden, omme den dienst van 't landt aldaer te betrachten, ende dat ditzelve ter Generaliteyt zal werden ingebracht.

100. Is geleesen een missive van de Raedt van State van den I^en octobris notificerende dattet leeger nu opgebroocken ende in guarnisoen geleyt zijnde, de waertgelders wel mogen affgedanckt worden, 'twelck voor notificatie aengenomen ende vorder verstaen is dattet zelve weegen deese provintie de respective steeden sal worden aengeschreeven.

101. Op 't wisselen van de gevanghenen te waeter ende het herstellen ende meerder verseeckeren van de zaecken ter see, tot facilitatie van dezelve naerder omvraeghe gedaen zijnde dat om de importante reedenen, voor deese geallegeert, de wisselinge van de gevangenen te water zijn voortgangh neemen zal ende dat teffens het besogne op 't redres van de zaecken ter zee met allen ijver sal werden voltrocken, daervan Zijn Hoogheyt notificatie soude werden gedaen, met versoeck omme deese provintie de handt te bieden dat bij de heeren van Zeelandt het last- ende veylgelt meede magh werden geconsenteert, teffens oock om goedt te vinden dat de custscheepen, op Hollandt ende Zelandt geaffecteert ende d'andere provintiën daertegens eenige lasten te lande nae proportie overgeweesen te werden, ende daertoe met zijn authoriteyt de provintiën te willen helpen beweegen, alsmeede om de handt te bieden datte diversie van de licenten opte rivieren gesteuyt ende de Collegen ter Admiraliteyt van vorder schaden mogen werden verhoedt, werdende om deese saecken met Zijn Hoogheyt te demesleren versocht ende gecommitteert een van de heeren Edelen, Delff, Leyden, Rotterdam, Gorchem, Alckmaer, Hoorn, Enckhuysen, Medenblick, werdende de vordere zaecken van de cruyssers in zee te helpen ende de middelen daertoe voorgeslaegen, het verpachten van de convoien ende het verhoogen van de lijste der convoien ende licenten, opgehouden in resumptie, alsmeede de vordere saecke van 't schaffen van de vivres bij wie te doen, ende 't hooren van de Collegen op dat subject ende 'tgunt weder in 't besogne van de zaecken ter zee was gementionneert.

102. Eyntelijcken zijn tottet innebrenghen van de resolutie genomen in de zaecke van de gemeene lijnslaegers ende omme dezelve bij alle middelen ter Generaliteyt te helpen faciliteren, gecommitteert een van de heeren van Amsterdam, Rotterdam ende Alckmaer.

103. Is geleesen de extensie van de resolutie belanghende het wisselen van de gevangenen te waeter ende het redres van de zaecken ter zee ghenoomen, die daermeede gehouden wierde voor geresumeert ende gearresteert.

Dan is daerbij verstaen datte heeren van Zelandt deese resolutie aengeseyt ende vorders versocht sullen werden omme mede Sijn Hoogheyt tot deese wisselinge te willen helpen disponeren ende voorts haer te versoecken off het overwijsen van de custscheepen op beyde provintiën haer meede aengenaem soude zijn, mits dat equivalente lasten te lande opte provintiën souden werden overgeset, 'twelck door eenige gedeputeerden gedaen zijnde, is gerapporteert dat belanghende het I^e meede aenneemen debvoiren aen Zijn Hoogheyt te doen, ende op het ander te schrijven om last aen haer principalen. Doch is verstaen dat deesenonvermindert naerder communicatie met Zijn Hoogheyt noch op voornoen sijn voortgangh nemen sal.

104. Is geleesen een request van de gemeene solliciteurs van Hollandt, versoeckende ende biddende doch eyntelijcken eens van haer affterstal van Noord-Hollandt, mitsgaders het resterende vierde part van Hollandt betaelt te werden, ende is teffens rapport gedaen bij de heeren Eduwart van der Dussen ende Vossenburch, Committeerde Raden alhier, geweest hebbende in 't College tot Hoorn om dit versoeck aldaer ten besten beneffens eenige andere saecken te recommanderen, dewelcke verclaerden daerop voor antwoort becomen te hebben dat sij daertoe nyet en conden verstaen solanghe tot betaelinge van de lasten ter zee geen vaste ordre soude sijn gestelt, ende dat sij hieraen de zaecke altijdt hadden gebonden, exhiberende meteenen de schrifftelijcke resolutie haer dienthalven meedegegeeven.

De heeren Gecommitteerde Raden hebben daernae meede en corps dit versoeck ten hooghsten gerecommandeert, allegerende dat deese luyden op peene van apprehensie gedrongen waeren de leeningen aen de soldaten te verstrecken, sonder 'twelck de mutinatie al in 't landt hadde geweest; dat oock een formeel contract mette selve gemaeckt was, bij resolutie van de vergaderinge geapprobeert, ende mitsdien op 't hooghste onreedelijck ende onrechtmatighlijcken was dat men de luyden solange deese betaelinge traineerde ende t'eenemael tot desperatie vervallen liet, sustinerende so daer eenige justitie, eenige religie ende Godtsalicheyt meer in 't landt is, dat men mette zelve meededoogen behoorde te hebben ende haer van haer crediteuren nyet in de grondt doen ruïneren ende te schande maeken, dat noch voor Godt noch voor de werelt conde werden verantwoort.

Hierop omvraege gedaen zijnde, conformeerden haer die van 't Zuyderquartier met dit advijs van Committeerde Raden. Die van 't Noorderquartier ter contrariën sustineerden de betaelinge wel reedelijck te vinden, maer geen apparentie daertoe te vinden solange voor de saecken te water geen vaste ordre van betaelinge soude sijn gestelt, eenige ontkennende noch oyt consent totte zelve saecke gedraegen te hebben. De advijsen gehoort zijnde, is goedtgevonden de saecke te resumeren ende 't advijs van alle de leeden op deese saecke naerder te verstaen.

105. De gedeputeerden met Zijn Hoogheyt in communicatie geweest zijnde op 't stuck van 't wisselen der gevangenen te waeter ende het voorgeslaegen redres van de saecken der zee, doen rapport. Verclaeren dat Zijn Hoogheyt bij zijn vorige advijs persisteert ende alvooren het redres ter zee ghaerne vastgestelt sagh, nyet connende meede goedvinden het overwijsen van al de custscheepen op Hollandt bij wisselinge, als strijdende tegens de Unie, die expres meedebrenght datte lasten te water ende te lande bij alle provintiën nae proportie ende gelijckelijcken moeten werden gedraeghen, tevreeden weesende het consenteren van 't last- ende veylghelt aen de heeren van Zelandt ten besten te recommanderen. Dan is de naerder deliberatie op deesen uytghestelt tot naernoen.

106. Den heer Baersdorp uytte Generaliteyt innebrenghende zeecker placcaet, soo 'tzelve gecorrigeert ende geamplieert is, om te beter voor te comen het uytvoeren van de contrebande-waeren, ter occasie van 't aenhaelen van 't schip Breda naerder ontdeckt, is verstaen dat alle de leeden copye daervan behandicht zal werden omme 'tzelve met haer principalen te communiceren.

107. De heeren Committeerde Raden dienende van advijs opte requeste van de erffgenaemen van Blauhulck om de betalinge te hebben van 9.000 £ bij haer saliger vaeder beschuldight ten dienste van de vloote in Duyns, verclaeren dat bij Hollandt op die lasten alreede betaelt is 355.000 £, dat is verre meer als de quote van deese provintie in de 500.000 £ daertoe gepetitionneert is bedraeghende; dat weegen de Generaliteyt daerop betaelt is 197.000 £, sodat geen gelt overschiet noch tot deese supplianten noch tot de 30.000 £ bij Enckhuysen ende de 10.000 £ bij de Mase over 't employ van de convoyscheepen haerder meeninge geëyscht.

Hierop gedelibereert zijnde is verstaen de heeren Committeerde Raden te belasten om sorge te draeghen, so daer eenighe leegerpenningen van deesen jaere overschieten, dat daeruyt deese schult ende de resterende openstaende schulden van den vloot in Duyns mogen werden voldaen.

108. Gehoort het naerder rapport van Zijn Hoogheyt op 't wisselen van de gevangenen ende in omvraege gebracht wat daerinne te doen soude staen, is goedtgevonden deliberatie op deesen op te houden tot mergen.

109. Alsmeede het versoeck van den gedeputeerden van den synode van Zuyd-Hollandt om op voorengemelte kerckelijcke saecken weeder voor eenige daegen te mogen vergaderen, alsso de Edelen noch nyet gereedt waeren.

110. De gedeputeerden van Breda geresolveert zijnde een gasthuys op te rechten voor siecke ende behoefftige soldaten ende geen middelen daertoe in voorraet bij haer weesende, versochten tot so christelijcken goede werck weegen deese provintie met een reedelijck subsidie bijgesprongen te werden, ende teffens consent om een collecte te doen in alle de steeden. Is meede geleesen een missive van de heeren Staten-Generael, bij dewelcke dit versoeck serieuselijcken werde gerecommandeert, waerop gedelibereert zijnde is het II^e lidt van de collecte affgeslaegen ende belanghende het eerste goedtgevonden de saecke te resumeren.

111. Die van Petten is op haer versoeck toegestaen een weescamer te mogen oprechten op sodanigen ordonnantie als bij de weescaemer van Alckmaer werdt gepractiseert, alles opte recommandatie van de heeren van Alckmaer.

112. De Staten-Generael bij brieven van de 29^en september effter recommanderende het consent tot verpachten van de convoien ende licenten tot weghneeminge van 't misconte[nte]ment der provintiën ende facilitatie van verscheyden andere middelen, conden de heeren van Amsterdam daertoe met geene reedenen beweeght werden ende zijn dezelve effter versocht haer te beraeden off dat tot een besendinge ordre sal moeten werden gestelt.

113. Op 't wisselen van de gevangenen te water de consideratiën van Zijn Hoogheyt gehoort zijnde, is in deliberatie geleyt wat conclusie eyntelijcken in de saecke te neemen ende bij meest alle leeden verstaen dattet besogne op 't redres van de zaecken ter zee hervat, de vorige resolutiën geëffectueert ende alle debvoiren noch staende vergaderinge sullen worden aengewent, dat yet vruchtbaers ende zeekers dienaenghaende magh werden geresolveert ende vastgestelt, ende dat onder beneficie van dien de wisselinge zijn voortgangh neemen [sal], daeronder beghreepen alle die in Europa te water gevangen zijn, ende totte reste serieuse recommandatiën van de infante; dat deur vorige gedeputeerden Sijn Hoogheyt zal worden bekent ghemaeckt ende denzelven versocht dezelve reedenen meede te willen voor goedt houden ende de zaecke sijn voortgangh te doen neemen, alsso de vergaderinge deur de meenighfuldige clachten genootsaeckt werdt daerinne sonder vorder uytstel te concluderen.

114. Op 't versoeck van de gedeputeerden van den synode van Noord-Hollandt om weeder bijeen te comen tot affdoeninge van de voorgeslaeghen pointen resulterende uytte ongeneuchten ontstaen in de kercke tot Barsingerhorn, verstonden de meeste leeden dat dit versoeck geaccordeert behoort te worden, mits datte predicanten gelast souden werden nyet bij decisie te ghaen tot prejuditie van 't ius patronatus offte van de politye, maer alleen bij accommodatie om de saeke bij te leggen, is 't doenlijck, soo nyet, daervan rapport te doen. De heeren Edelen ende de heeren van Alckmaer ter contrariën meenden dat men de questie bij de vergaderinge hoort aff te doen, ende ten dien eynde commissarisen, daertoe voor deesen gecommitteert, versoecken om te dienen van haeren advijse wat sij oordelen dat in deesen gedaen sal dienen te worden, nyet connende verstaen tot eenige overstemminghe, waeromme in de zaecke geen conclusie genomen is geworden.

115. Die van Breda effter instantiën doende om subsidie tot een nieuw te maecken gasthuys voor de siecke soldaeten, is 'tzelve versoeck gerenvoieert aen de Staten-Generael, met last op onse gecommitteerden aldaer omme 't versoeck ten besten te recommanderen.

116. Sijmon de Gent, pachter van 't gemael tot Alckmaer van 't jaer 1638, claegende nyet alleen bij abuys de pacht 18.000 £ hooger gepacht te hebben als voor deesen, maer daerenboven om de grote ende meenichte van coortsen doen regnerende, waerdeur de backers daer rontsom verclaeren een derde part min gebacken te hebben, oock verlooren te hebben aen den pacht een somme van 30.000 £, versocht daerom remissie van een goede somme tot discretie ende voor de reste behoorlijcke atterminatie, doch is goedtgevonden daerop te verstaen 't advijs van de heeren Committeerde Raden van 't Noorderquartier.

117. Uytte Generaliteyt gerapporteert weesende datte provintiën het request van de gemeene lijnslaegers mette neffensghaende bewijsen hadden overgenomen, met intentie om dezelve te examineren ende met Sijn Hoogheyt alsdan te communiceren ende alsdan naerder op te resolveren.

Waerop gedelibereert zijnde verstaen is dat dezelve gedeputeerden versocht worden Sijn Hoogheyt alvooren van deese saecke te berichten, opdat hij tevooren wel geïnformeert zijnde, de saecke te beeter magh werden gefaciliteert, ghelijck daernae geschiet zijnde, Sijn Hoogheyt aengenomen heefft daerinne te adviseren so den dienst van 't landt vereysschen zal.

118. De pensionaris Catz Zijn Hoogheyt naerder voorgedraeghen hebbende de resolutie, alhier op gisteren genoomen belanghende 't redres van de zaecken ter zee ende 't wisselen van de gevangenen te water ende de nootsaeckelijckheyt omme daerinne te concluderen ende datten zelven eyntelijcken, alles wel overgewooghen hebbende, verclaert hadde de clachten zeer considerabel te vinden ende mits dat voor de saecken van de zee in toecomende behoorlijcken gevigileert werde, de reste stelde ter discretie van de heeren Staten.

Hierop gedelibereert zijnde is eenparichlijcken bij alle leeden verstaen dat men belanghende 't redres van de zaecken ter zee het besogne daerop ingestelt vorderen ende alles doen zal dat eenighsints moghelijck is; dat voorts van deese zijde in 't contract totte wisselinge van de gevangenen te waeter werdt toegestaen, mits daeronder beghreepen sijnde alle die in Europa gevangen sitten onder 't gebiedt van den coningh, ende dat oock bij den schout van Rosendael alle debvoiren noch sullen werden aengewent om teffens oock alle particulieren buyten Europa, in West-Indiën, Punto del Rey ende elders gevangen sittende daer meede onder te beghrijpen, is 't doenlijcken, so nyet, tenmintsten te bedingen dat voor dezelve alle efficacieuse debvoiren sullen werden aengewent ende eenige principale personen in ostage te houden totdat van 's viants sijde sal sijn voldaen, welcke resolutie daeghs daeraen ingestelt ende geëxtendeert zijnde, is geapprobeert ende verstaen ter Generaliteyt deur de heeren van Delfft ende Enckhuysen ingebracht ende geëffectueert te sullen werden.

119. Verscheyden burghers ende coopluyden tot Amsterdam, claeghende over de groote roverijen die in Texssel ende 't Vlie in swangh ghaen nae 't verongelucken van de scheepen bij de naest geleegen plaetsen nyet anders off 't geabandonneerde en rooffgoederen waeren, versoeckende alsnoch dat daertegens ordre moght werden gestelt ende dat tottet opsicht over dezelve scheepen mocht werden gecommitteert eenen Jan Pietersz. Valckoogh, denwelcken zij die zaecke ten vollen toebetrouwen.

Waerop gedelibereert weesende, is goedgevonden de leeden, voor deesen op dit subject gecommitteert, te versoecken om bij malcanderen te comen ende een placcaet daertegens te beraemen ende alsdan daervan te rapporteren.

120. Is meede voorgeweest het request van de gemeene binneschippers versoeckende verbeeteringe van haer legghelden ende daghgelden, alsso haer onmogelijck is om de verdieringe van den tijdt ende meenichfuldige slijtage om 't oude loon het landt te dienen, waertoe eenige leeden inclineerden, andere weeder nyet, sustinerende als men dezelve wel betaelde ende 't exces van Zelandt socht te beeteren, dat dan de saecke gevonden was, sodat om deese dispariteyt van advijsen de saecke opgehouden is in naerder bedencken.

121. De raedsheeren van 't Hoff om de verdieringe ende costlijckheyt van den tijdt ende verscheyden andere reedenen versoeckende augmentatie van haere gage, waeren verscheyden leeden noch ongelast, waeromme de saecke uytgestelt is tot beeter geleegentheydt.

122. Omme die van Amsterdam bij besendinge te disponeren tottet consent in 't verpachten van de convoien ende licenten in 't geheel, gecommitteert ende voorgeslaegen weesende een van de heeren van Dort, Haerlem, Delfft, Hoorn ende Enckhuysen, conformeerden haer de meeste leeden daermeede. Dan Delfft, Hoorn ende eenige andere leeden sustinerende dat alvooren de provintiën behooren gesondeert te worden off sij gereedt sijn te consenteren in de egualisatie van de middelen over alle de provintiën. Die van Amsterdam oock allegerende tot dit consent geen apparentie met allen in den haeren te weesen ende daerom dezelve affraedende, is de conclusie in suspense gebleeven.

Zaterdag 6 oktober voornoen

123. Is bij den gedeputeerden, gebesogneert hebbende op 't stuck van de menage, rapport ghedaen. Verclaeren om dit besogne met fatsoen te voltrecken tot een grondt genomen te hebben de petitie van de Raedt van State voor den jaere 1640 ende vooreerst het poinct van de interesten tot laste van de Generaliteyt, loopende buyten den staet van oorloge, weesende voor deesen tot laste van Hollandt bedraegen hebbende ƒ 257.794 £ ende eyntelijcken na redres gebracht op 116.000 £. Zijn van advijs dat men behoort te ondersoecken wat penningen voor de defectueuse provintiën eygentlijcken mogen genegotieert zijn, omme die bij dezelve defectueuse te doen betaelen ende nyet tot laste van de Generaliteyt, ende 'tgunt dan noch resteren zal, omme 'tzelve te suyveren ende aff te lossen. Dat men het middel van 't geeven van pasporten ende sauveguarden sodanigh soude connen reguleren, dat voortaen nyet bij een ijder, maer alleen op een zeecker comptoir souden mogen werden gegeeven, dattet zelve middel grotelijcx sal verbeeteren.

Ten 2^en belangende ’t point van de 3 staten van oorloge, bedraegende tot Hollandts laste zes millioen 564.000 £ jaerlijcx, verstaen dat men d'zelve sal moeten aenhouden, alsso sonder consent van de andere provintiën nyet affgeschafft connen werden. Slaen effenwel voor dat men met Zijn Hoogheyt soude mogen communiceren off men dezelve compagniën tot ontlichtinge van den Staet nyet eenichsints soude connen reduceren tot een minder getal van hooffden, immers voor ’t wintersaeysoen, als dezelve uyttet leeger opcomen tottet voorjaer toe.

3^en spreeckende van de 500 man binnen Eembden, dat die nyet en connen affgedanckt werden om dezelve plaetse onder devotie van 't landt te houden, maer dat opte monsteringe goedt reguart genomen soude behooren te worden, bedraegende voor Hollandt 36.100 £.

4^en belanghende de 50 compagniën anno 1628 aengenomen tegens het naerderen van de keysersse troepen opte frontieren, daer de provintiën sustineren gelijcke reedenen te duuren om de dezelve aen te houden, dat men Zijn Hoogheyt soude mogen representeren de groote schaersheyt van de finantiën ende de onmogelijkckheyt om dezelve langer te draegen sonder totale ruïne van de finantiën ende daerom te versoecken dat gecasseert offte tenmintsten gereduceert ende tot minder getal gebracht te mogen werden, weesende de reedenen van de provintiën t'eenemael ongefondeert, alsso maer voor seeckeren tijdt aengenomen zijn, ende sonder vorder consent nyet aengehouden connen werden;

5^en belanghende de quote van Hollant in de verhooginge van de carbijns ende de compagnie van Wijnbergen bedraegende voor Hollant alleen 56.950 £, dat men dezelve behoort aff te wijsen op de Fransse subsidiën.

6^en belanghende 't regement van Charnacé ende de compagnie ruyters, nu gecommandeert bij den colonel Du Champ, dat naegesien zijnde de tractaten met Vranckrijck aengegaen, bij 't eene van den 15^en april 1634 bevonden werdt datte zelve soude moeten aenghehouden werden den tijdt van 7 jaeren ende mitsdien den 15^en april 1641 soude connen exspireren, hoewel nae bij resolutie verstaen was dat aengehouden souden moeten werden totdat de andere Fransse troepen meede souden werden affgedanckt; dan naederhandt anno 1635 naerder tractaet ende ligue offensive ende defensive met Vranckrijck gemaeckt zijnde, alwaer gesproocken wert van de partage ende deelinge van de conquesten gesaementlijcken te doen, is bevonden gestipuleert te weesen dat deese troepen souden moeten werden aengehouden totdatten Spagnert uyttet landt soude sijn gejaeght, dat men doenmaels scheen te vermoeden binnen 3 à 4 jaeren geëffectueert te hebben connen werden, ende zijn daernae noch verscheyde subsidiaire tractaten met Vranckrijck ghemaeckt, spreeckende van subsidie tot aenhouden off aenneemen van eenigh ander volck tottet effectueren van eenige particuliere voorgenomen exploicten; waeren van advijs dat men in deesen soude moeten volgen ende presteren de publijcque belofften ende dezelve troepen aenhouden.

7^en spreeckende van't aenneemen van de 6.000 waertgelders, daerinne Hollandts quote bedraeght 170.000 £, dat men daerinne soude mogen resolveren nae den tijdt ende saecken sullen vereyschen;

8^en van de servijsgelden, so ordinair als extraordinair, bedraegende voor Hollandts quote 252.000 £, dat men deesenaenghaende voltrecken soude de besognes, alreede daerop ingestelt, ende met het affschaffen van eenige troepes, oock 't verminderen van andere, oock de servijsgelden souden trachten te verminderen.

9^en belangende de extraordinaris fortificatiën voor Hollandts quote bedraegen[de] 174.000 £, dat men de Raedt ten eynde elcken jaer soude moghen affvorderen staet wat inderdaet mogen hebben gecost, alsmeede een pertinenten staet wat dezelve zeedert de leste liquidatie mogen hebben bedraegen, om alsdan naerder op gelet te werden ende in toecomende dat men geen fortificatiën soude besteeden als voor gereedt gelt, met nauwe opsicht dat deese penningen bij de provintiën tot geen particuliere fortificatiën mogen werden aengelecht.

10^en belanghende de 174.937 £, weesende Hollandts quote in de extraordinaris ammunitie ende vivres voor de frontieren, dat men de commisen telckens soude mogen affvorderen staet hoe de leverantie uytgevallen is ende wat inderdaet magh geleevert ende geconsumeert zijn, ende dat men voortaen ordre soude mogen stellen dat alle comptabelen nyet voor den Raedt van State, maer aen des Generaliteyts Reeckencaemer haere reeckeninge sullen moeten doen.

11^en de 29.250 £ weesende Hollandts quote in de post van 't ghieten van 't geschut, dat men 'tzelve soude excuseren totdat van de voorige consenten van andere provintiën gebleecken soude sijn;

12^en de 583.250 £ weesende Hollandts quote in 't millioen van de leegherlasten, dat men 'tzelve nyet en can excuseren, maer bij alle middelen de saecke daernae helpen beleyden dat voortaen nyet de gedeputeerden ter Generaliteyt, maer van den Raedt van State Zijn Hoogheyt in 't leeger volgens de oude lofflijcke costuymen moghten werden bijgevoeght.

13^en de 696.497 £ weesende Hollandts quote in 't subsidie totte custscheepen, dat men dienthalven nyet verminderen can, maer vaste ordre behoort te stellen datte provintiën dienthalven nyet in gebreeke mogen zijn, off datte zelven lasten alleen bij Hollandt werden gedraegen ende de provintiën op eenige lasten te lande nae proportie overgeweesen, ende ten zelven eynde affwachten soude het succes van 't besogne daerop ingestelt ende Zelant oock tottet last- ende veylgelt bij besendinge naerder soude soecken te disponeren, offte dat men een provintiael middel over Hollandt alleen daervan soude maecken, ende voorts van de Admiraliteyten verstaen haer advijs opte schaffgelden, bij wie sulcx best soude mogen werden gedaen ten meesten dienst van den lande.

14^en de 349.000 £ weesende de quote van Hollandt tot subsidie van de respective Collegen ter Admiraliteyt, dat die meede nyet conde werden leedigh gestaen, maer tot betalinge middelen verschafft, daertoe voorslaende het verpachten van de convoien ende licenten in 't geheel, 2^en het verbeeteren ende verhoogen van eenige posten opte lijste van dezelve convoien ende licenten, ten 3^en ordre tegens den Raedt van State om gelijcke penningen van de comptoiren opte rivieren langer te diverteren, ten 4^en het instellen van een nyeuwen staet van oorloge te water om den noodt ende behoeffticheyd van yeder College te mogen weeten, ten 5^en alvooren eenige nyeuwe subsidiën te consenteren, dat men de Admiraliteyten soude doen overleeveren staet waeraen de subsidiën mogen zijn besteedt, ten 6^en dat men eenige particuliere jachten soude mogen affschaffen, eyntelijcken dat men de penningen loopende tot laste van de comptoiren der Admiraliteyten meede soude reduceren tegens 5 percento.

15^en de 116.125 £ weesende de quote van Hollandt om de Nyeuwe Geusen in zee te brenghen, dat nodigh diende geconsenteert ende daertoe ingewillicht de Generaliteyts middelen alreede voorgeslaegen, ende daernae een negotiatie van 200.000 £ tot betaelinge van de oude schulden.

Ten 16^en de 291.625 £ weesende Hollandts quote in 't subsidie totte Westindische Compagnie, dat meede nootsaaeckelijcken gepresteert ende middelen daertoe verschafft mosten werden.

Belanghende de huyslasten van Hollandt in 't particulier, dat men met alle debvoiren behoorde te arbeyden om de oude middelen te beneficiëren volgens de lesten voorslagh van Committeerde Raeden, eenighe nyeuwe middelen inne te willigen ende eenige lasten verminderen; ten 2^en dat tot dien eynde de huyslasten punctuelijcken noch naerder geëxamineert ende deursien behooren te werden; ten 3^en van gelijcken de middelen van de Generaliteyt, de contributiegelden, sauveguarden, pasporten ende andere; ten 4^en oock naerder ondersocht de poincten bij den commies van de Finantiën haer voorgedraegen; ten 5^en dat den staet van de comptoiren van beyde quartieren van deese provintie pertinent behoorde te werden geweeten; ten 6^en datte 3 staten van oorloge oock naerder ondersocht behooren te werden wat men dienthalven noch soude connen menageren.

Op alles gedelibereert zijnde, is bij alle leeden verstaen ende geresolveert dat belanghende de 3 staten van oorloge Sijn Hoogheyt soude mogen voorgedraegen werden offte zelve compagniën nyet tot minder getal souden connen werden gereduceert, offte tenmintsten off men dezelve nyet op 't affscheyt in leeger soude monsteren ende so houden tot het voorjaer ende alsso een winter- ende somerlijste maecken. Doch belanghende de 50 compagniën instantiën te doen dat om vorige reedenen gecasseert mogen werden, de vordere poincten hierentusschen werdende in bedencken gehouden, ende de vorige leeden versocht haer besogne opte zes poincten van de menage van de huyslasten overgebleeven, voort te willen voltrecken ende van alles rapport te doen, werdende totte communicatie met Zijn Hoogheyt gecommitteert de vorige leeden, met last om 'tzelve metten eersten te doen.

124. Die van Breda instantiën doende omme te hebben seecker subsidie van deese provintie tottet maecken van een gasthuys voor arme soldaten, daertoe de Staten-Generael de doctor, chirurgijn ende medicamenten haer hebben toegeseyt, is dezelve bij meerderheyt van stemmen toegestaen een somme van 2.000 guldens.

125. De verdere stucken bij die van Weesop tegens de versochte vaert bij Amsterdam overgeleevert, is verstaen datte gestelt sullen werden in handen van de heeren commissarisen omme naerder geëxamineert ende van gerapporteert te worden, ende dat teffens de difficijle leeden versocht werden tegens de naeste weecke haer last te willen openen.

126. De heeren gedeputeerden ter Generaliteyt ingebracht hebbende de resolutie op 't wisselen van de gevangenen, verclaeren datte provintiën daertoe noch geen groote inclinatie thonen, eenige haer principalen daervan alvoren willende communiceren, andere 'tzelve totte verpachtinge van de convoien genegen sijnde uyt te stellen, sodat die saecke met meerder ijver sal moeten werden behertight, so men aldaer wat goedts wil verwachten.

127. Geresumeert weesende 't versoeck van den gedeputeerden om den synode van Noort-Hollandt voor eenige daegen noch te continueren, is op 't voorslagh van den heeren Edelen eenparichlijcken geadviseert ende geresolveert dat de vorige commissarisen tot deese saecke gecommitteert met die van de synode ende gedeputeerden van 't classis bij malcanderen sullen comen om eens met malcanderen te despiciëren ende over[een] te comen off ende hoeverre de poincten kerckelijck off politijcque sijn, mitsgaders omme eenige voorslaegen van accomodatie te hooren ende van alles rapport te doen.

128. Is geleesen zeecker advijs van de heeren Committeerde Raeden van 't Noorderquartier opten requeste van de schepenen van Haringcarspel, bedijckers van de Witsmeer, Bleeckmeer, Schaepscuyl etc., waerop gedelibereert zijnde verstaen is datte supplianten sullen genyeten vrijdom van de verpondinge der verdolven landen, ende van de inbedijckte oude landen mogen volstaen met de oude verpondinge, solanghe de jaeren van vrijdom haer gegeeven sullen duuren, alles in conformité van 'tzelve advijs.

129. Op 't versoeck van de reeders van 't schip van Wijbrant Ducksz. Jonas, geheeten S.^t Catharina, geweest hebbende in dienst van 't landt om in september lestleeden eenige vivres ende andere behoefften den vloot in Duyns toe te voeren, is verstaen dat eenige goede mannen sullen werden gecommitteert om de huur te maecken ende dat daernae de betaelinge zal werden gedaen, mits dat alsdan meede bij den schipper aen 't landt sullen uytgekeert werden sodanige behoefften als bij 'tzelve noch mogen werden bevonden, alles in conformité van 't advijs der heeren Committeerde Raeden.

130. Noch zijn geleesen een goede partije requesten, daerinne nae geleegentheyt gedisponeert is.

131. Bij brieven van Cracouw van den 22^en september genotificeert weesende dat weederom nyeuwe onlusten aldaer te vreesen waeren doordien aldaer clachten quaemen uyt Oost-Indiën dat een seecker Deens jacht met 30.000 realen van achten ende andere coopmanschappen van de onse in Oost-Indiën aengehaelt ende prijs gemaekt was, ende dat wel noodigh weesen soude dat informatiën van de saecke genomen ende hem toegesonden moghten werden omme alles te connen verantwoorden ende de gevreesde onheylen intijdts te connen voorcomen. Is ter occasie van deesen geleesen zeecker missive van de Staten-Generael van den 8^en deeses, versoeckende dat behoorlijcke sorghe moght werden gedraeghen dat ter occasie van deese clachten geen nyeuwe swaericheeden ontstaen.

Waerop gedelibereert zijnde, goedtgevonden is datte missive van Cracouw gesonden sal werden aen de bewinthebbers van de Oostindische Compagnie omme deese vergaderinge daerop te dienen van naerder bericht; dat van gelijcken den voorgaenden brieff van Cracouw, spreeckende van 't exces van zeecker capiteyn Malcontent in Noorweegen gepleeght, om denzelven daerover te corrigeren, off dat Zijn Ma.^t  hemzelven rechten zal, gesonden sal werden aen de directeurs opte Noordzee tot Enckhuysen, meede om de vergaderinge van alles naerder te berichten teneynde Cracouw van alles antwoordt toegeschreeven ende nae behooren geïnformeert zijnde, de saecke bij den coningh oock te beeter justificeren ende verhandelen magh.

132. Is ghedaen lecture van de resolutiën verleeden weecke genomen dat daermeede gehouden wierde voor geresumeert ende gearresteert.

133. Die van Rotterdam gelast zijnde effter instantiën te doen datte wisselinge van de gevangenen te water sijn voortgangh neemen magh, is goedtgevonden dat deur vorige gedeputeerden, daer bijgevoeght de heeren van Rotterdam, deese zaecke effter ter Generaliteyt voorghedraeghen ende bij alle mogelijcke middelen, is 't doenlijken, doorgedronghen zal worden, welcke heeren cortelijcken daeraen rapport doende, verclaerden datte provintiën, de leste retroacten naeghesien hebbende, goedtgevonden hadden eenige uytten haeren te committeren omme deese zaecke alvooren met Zijn Hoogheyt te communiceren.

134. Zijn geleesen brieven uyt Duynkercken van den 25^en september, van inhoude datte Spaensse scheepen in de Carogne weeder binnen Duynkercken gecomen waeren met 500 Spagnerden, ende dat men dezelve met alle vlijt weeder gereedt maeckte om, so de spraeke gingh, alsdan daermede nae Noorweegen ende Deenemercken te gaen tot overvoeringe van 't chrijsvolck bij Christiaen Ulrich aldaer voor den keyser geworven. Is meede geleesen een brieff van Cracou belangende de groote sluyckerijen van 's conings thol bij de schippers in Noorweegen gepleeght, daerover den coningh seer t'onvreeden soude zijn.

Op beyden gedelibereert zijnde, is verstaen dat het besogne opte zeezaecken deur de presente gedeputeerden sal worden voltrocken, teneynde alle vorder onheylen mogen werden voorgecomen, ende dat voort de vorige gedeputeerden opte Sweedsse ambassade naerder sullen examineren de vier brieven, lestlijcken bij Cracou geschreeven, ende van haeren advijse dienen wat in gedaen sal dienen te worden om de ingesetenen van deese provintie nyet t'eenemael te abandonneren.

135. In omvraeghe gebracht zijnde off 't geresolveerde op 't menageren van de lasten Sijn Hoogheyt teffens off een point voor 't ander nae zal werden gecommuniceert, is verstaen dat teffens doch successive sal werden gedaen, 't een point affgehandelt zijnde, dan 't ander, ende zijn daertoe gecommitteert een van de heeren van Dort, Delfft, Amsterdam, Rotterdam, Alckmaer ende Hoorn.

Is teffens meede mentie gemaeckt dat, als men de handt aen de ploege wilde slaen, 's landts incomen merckelijcken soude connen werden vermeedert mettet verpachten van de convoien, verhooghen van de lijste, egualeren van de middelen, 't verpachten van de contributiën, die in plaetse van 400.000 wel 1.200.000 £ souden bedraeghen, 't verpachten van de pasporten, die in plaetse van 80.000 £ wel 400.000 £ souden importeren. Dan is daerop verstaen de heeren gedeputeerden opte menage te lasten omme ook deese voorslaegen naerder te examineren ende daervan rapport te doen.

136. Is bij den raedtpensionaris rapport ghedaen van de communicatie met Zijn Hoogheyt gehouden op 't geresolveerde raeckende de poincten van menage. Segghen de schaersheyt mette overgroote noot van 't landt ende de extreme t'affterheyt ende de onmogelijckheyt van 't draeghen van dezelve, mett alle de reedenen ende circumstantiën daertoe dienende Sijn Hoogheyt ad vivum voorgedraeghen ende ten besten gerecommandeert te hebben, doch dat Sijn Hoogheyt voor antwoordt gegeeven heefft nyet te connen beghrijpen dat met eenigh fatsoen sonder 't landt in extremiteyt te brenghen deese verminderinge, 'tsij reductie off cassatie, bij der handt soude connen werden genoomen; dat oock deese 50 compagniën nyet en connen werden affgedanckt, alsso de oorsaeke van aenneeminge, te weeten het pericule van de keysersse troepen so naebij geleegen, noch duurt, ende mits het intrecken van Piccolhomini over de Weesar noch naerder te vreesen is als voor deesen; 2. behalven dat sonder gemeen advijs van alle de andere provintiën 'tzelve nyet en can worden ghedaen; 3. ende dat sulcx meede expresselijcken soude contraveniëren het Franssche tractaet, die hierdeur occasie souden mogen neemen om nyet alleen de 80 compagniën te voet ende 10 te paerde op haer gerepartieert, nae haer te neemen, maer teffens ons te abandonneren ende met Spagnen nae sijn believen te accorderen, weesende oock considerabel dat deese troepen alreede voor deesen van 200 coppen tot 120 gereduceert zijn ende dat deese troepen aenghenomen sijn voor de conquesten van Den Bosch, Weesel, Mastricht, Berck, Orsoy ende Breda, welcker besettingh jegenwoordigh bij de 180 compagniën van doen hebbende, geen reedenen en connen bijgebracht worden om dezelve nu te casseren, te min dewijl mette ongeneuchten ende oneenicheeden van de Catalanen Spagnen de handen so vol souden connen werden gegeeven dat groote advantage van deese troepen soude connen werden getrocken; dat zelffs de reductie oock nyet draeghlijck was, maer alleen te letten stonde om precijse te monsteren, wel te betaelen ende daertoe middelen in te willigen offte de oude beneficiëren, het monsteren op 't scheyden van 't leeger meede nyet geraeden vindende, omdat de recreuyten in 't voorjaer te laet souden aencomen, behalven dat zelffs voor den Staet beswaerlijcker souden uytvallen.

Welcke consideratiën geoopent sijnde, is verstaen datte leeden tegens merghen haer daerop naerder souden bedencken.

137. Gehoort het rapport van de leeden, naerder geëxamineert hebbende de brieven bij Cracouw lest overgesonden, is nae deliberatie daerop verstaen dat belanghende de aengehouden Noordtsvaerders den resident Cracouw sal worden aengeschreeven alle debvoiren te doen datte zelve voldoende de geweesen sententiën mogen werden ontslaegen, ende teffens de heeren Staten te berichten de ordre van 't procederen aldaer ende in wat voeghen een sententie van een minder college moet gevolght werden ende wat solemniteyten van nooden sijn als men daermeede nyet tevreeden is, maer tot yets verders contendeert bij forme van appèl off evocatiën nae datte stijl van 't rijck vereyscht.

Dat voorts belanghende de capiteyn Malcontent Sijn Ma.^t sal werden aengeschreeven dat men nyet naelaeten sal, so haest denzelven uytter zee zal opgecomen zijn, hem op alles wel te informeren ende Sijn Ma.^t alsdan nae behooren van alles te berichten ende dat hierentussen Cracouw versocht sal worden bij Zijn Ma.^t alles ten besten te excuseren.

Belanghende de clachten tegens de Oostindische Compagnie, dat die van de Oostindische Compagnie tot Amsterdam versocht sullen worden de heeren Staten dienthalven naerder bescheyt over te senden teneynde Sijn Ma.^t van Denemercken van alles tijdelijcken bericht zijnde, oock de incommoditeyten daer men voor vreest te gereeder voorgecomen ende verhoedt mogen werden, ende dat alles voor resolutie ter Generaliteyt sal werden ingebracht.

138. De heeren commissarisen metten gedeputeerden van den synode van Noord-Hollandt naerder gecommuniceert hebbende belanghende de ongeneuchten in de kercke van Barringhhorn voorgevallen, rapporteerden dat dezelve gedeputeerden van den synode haer nyet gequalificeert noch gelast vonden eenige voorslaegen van accommodatie te doen buyten kennisse ende last van haer principalen, dewijl zelff de deputati van de synoden daertoe ongequalificeert zijn, ende dat zij daerom van advijs waeren datte vier pointen, bij haer voorgeslaegen, synodaliter souden mogen werden affgehandelt, onder conditie dat daerdeur het ius patronatus directelijcken noch indirectelijcken soude connen werden geprejudiceert; dat meede affgehandelt zal mogen werden het casus matrimoniael, dat hier alreede is gedecideert.

Belanghende den persoon die sijn vrouwen susters dochter getrouwt heefft, dat oock de gravamina van Edam ende Haerlem daer souden mogen werden affgehandelt in voegen als die uytgeschreeven sijn, met dien verstande effenwel datte woorden “tegens de gemeene ordre van de kerken ende het 38^e articule van de Neederlandse confessie, daerbij dat anderssints het ius patronatus geprejudiceert souden connen werden” daeruyt gelaeten ende geroieert sullen werden.

Waerop gedelibereert zijnde, de commissarisen voor haere goede debvoiren ende moeyten zijn bedanckt ende teffens versocht haer rapport bij geschriffte te willen stellen om naerder geëxamineert te mogen werden.

139. Is weegen Zijn Hoogheyt overgeleevert de lijste van de besettinge der frontieren, bij dewelcke in genere bleeck datte steeden Weesel, Den Bosch, Breda ende Mastricht, Berck ende Orsoy, lest geconquesteert, tot besettinge ende guarnisoen van doen hadden tenmintsten een getal van 180 compagniën, ende specialijcken datte besettinge van Vlaenderen requireerde 40 compagniën, Vrieslandt, Groningen ende Eembden 41 compagniën, 't Landt van Cleeff 81 compagniën, Brabant 191 compagniën, Hollandt 48 compagniën , Gelderlandt 51 compagniën, Overijsel 8 compagniën, Zelandt 35 compagniën, Meurs vijff compagniën, bedraegende tesaemen 503 compagniën, welck getal affgetrocken sijnde van de vijffhondert een en t’sestigh compagniën te voet die 't landt heeft, soude maer overschieten 58 compagniën tot een veltleeger, waervan 50 compagniën in questie die men voorheefft te casseren affgetrocken sijnde, souden maer overblijven 8 compagniën tot een veltleeger, ende alsso in effecte den Staet geprostitueert ende ten besten werden gegeeven in sulcken tijdt, daer men verstaet datte keyserse over de Weesar zijn getrocken ende in Oost-Vrieslandt gevreest werden. Versocht daeromme Zijn Hoogheyt dat de leeden haer op alles naerder willen beraden ende alleenlijcken ordre wilden stellen tegens 't groff verloop van de monsteringen; de capiteynen dat 30 mannen moeten hebben om te vinden de oncosten tenmintsten van 300 £ 's maents gedistribueert aen de monstercommissarisen, ontfangers ende eenige commiss[aris]en, daervan oock grove faulten gespeurt werden in 't compleet maecken ende sluyten van de monsterrollen, jaer ende dach na den tijdt ende dat bij deese ordre het effect van de versochte reductie voor 't landt souden connen werden becomen.

Waerop gedelibereert zijnde goedgevonden is de heeren commissarisen opte menage te lasten om deese reedenen pro et contra naerder te examineren, oock te ondersoecken nae de corruptiën, die daer in swangh gaen ende te advijseren bij wat middelen best soude connen werden geremedieert.

140. Is geleesen het schrifftelijck advijs van de heeren commissarisen van 't Noord-Hollandse synode belangende de poincten bij continuatie aldaer te verhandelen, geclausuleert als vooren, waermeede alle de leeden haer conformeerden, uytgeseyt Alckmaer, die daervan alvoren wilden refereren om naerder last, tot welcken eynde de saecke uytgestelt heefft moeten werden.

141. Is om de besognes over de zaecke van 't menageren van de lasten gehouden gheen vergaderinge connen vallen.

142. De heeren gedeputeerden op 't stuck van de menage naerder geëxamineert hebbende de consideratiën van Zijn Hoogheyt tegens het reduceren ende casseren van de militie, doen rapport. Verclaeren dat Sijn Hoogheyt daertegens tegemoedt behoort te werden gevoert dat de macht van den keyser nu op verre nae so considerabel nyet en is als anno 1628 ende 1629, deurdien deur de Hessise, Sweedse ende Fransse macht jegenwoordigh merkelijcken is verset; dat ten 2^en het exempel van Zelandt, die tot weederaenneeminge van bij haer affgedanckte troepen bij andere gemeene provintiën gebracht sijn, in deesen nyet relevant off applicabel is, deurdien dattet zelve ordinaris troepen waeren, nyet voor een tijdt als de 50 compagniën in questie; dat oock in troepen voor een tijdt aengenomen, d'zelve geëxspireert zijnde, een ijder provintie vrijstaet d'zelve te casseren ende de andere geen macht hebben sonder nyeu consent dezelve daertoe te houden; dat oock voor deesen Zelandt gelijcke troepen op haer particulier affgedanckt heefft, sonder nae andere provintiën te vraegen; dat oock opte aenmaningen van de provintiën boven nyet te letten staet, omdat tegens wil van haer provintiën sulcx dyckmael gedaen hebben ende ons daertoe gesleept hebbende, dan deur ons exempel den haeren eerst soecken te beweegen tot continuatie van lasten.

Belanghende het Fransse tractaet dat de Franssen selve nyet altoos gepresteert hebben, oock bij eenige leeden geen consent toe gedraeghen, in allen gevalle dat nader ondersocht behoort te werden hoeverre daerinne gehouden zijn, ende als opte betalinge ende monsteringe behoorlijck moght werden gelet dat deur 't affdanken geen volck verliesen, maer 'tzelve getal genochsaem behouden; dat oock de besettinge effen groot sal blijven met één compagnie, daer tevooren 2 waeren, als wel betaelt ende gemonstert wierdt; dat tot nyeuwe middelen geen apparentie en is, omdattezelve te veel oppositiën hebben ende deur de occasiën tot sluycken nyet practicabel sijn, waeromme reeden is dat de noot ende necessiteyt daer zijnde sonder apparentie van remediën, maer wel van zeeckeren val van den Staet alles onder dezelve noot moet buyghen, ende daerom de lasten moeten vermindert werden, ende dat Zijn Hoogheyt effter zal werden versocht de vergaderinge in deesen contentement te doen.

Waerop gedelibereert zijnde met veel discoursen eyntelijcken geconcludeert mettet rapport te conformeren ende datte geallegeerde solutiën Sijn Hoogheyt weeder tegemoet gevoert sullen werden door dezelve leeden omme te sien hoeverre Sijn Hoogheyt sal te beweeghen sijn, ende van alles rapport te doen ende dat interim 't besogne op 't verpachten van de contributiën ende pasporten mette vorder overige saecken sal werden voltrocken.

143. De heeren Committeerde Raden binnenstaende verclaeren den 15^en september petitie gedaen te hebben van een notabile somme tot verscheyden inexcusabile necessiteyten, daerop tot noch toe nyet en is gevolght; dat zeedert een maent verloopen ende de t'affterheeden ende swaricheeden soo veel temeer aengewassen sijn, so ten aensien van de gerepartieerde als ongerepartieerde militie, alsmeede in reguard van de waertgelders, Admiraliteyten, cruyssers, tractamenten van de militaire officiers, 't subsidie van Sweeden, van de Westindische Compagnie, de fortificatiën, defroiementen, tractamenten van onse ambassadeurs, 't ordinaris aen Doublet, aen de landsmith, affuytmaecker ende duysent andere lasten meer totte 320.000 £ uytte verpondinge geleent ten behoeve van de wagenvrachten, tot alle welcke nyet een duyt in voorraedt is, doch op die manniere nyet staen blijven can sonder tot ruïne van den Staet elders uyt te barsten.

Ende alsso de clachten seer desperaet ghaen, hadden nyet connen naelaeten dit bericht te doen, met versoeck van tijdelijcke remediën; bij nalatinge verclaeren haer gequeeten te hebben ende onschuldigh te willen sijn aen de onheylen. Recommandeerden daeromme ten hooghsten voor 't scheyden het furneren van een notabile somme gelts, dat gedisponeert magh werden op haer advijs van 't beneficiëren van middelen, den 13^en julii overgegeeven, alsmeede op 't inbrenghen van de 80.000 £ bij die van Amsterdam op 't redres van de verpondinge uyt saecke van de nyeuwe getimmerten ingehouden, ende eyntelijcken opte al te rechtmatige clachten van de solliciteurs. Dan is goedgevonden de deliberatie op deesen uyt te stellen tot mergen, alleenlijcken belangende de clachte van 't inhouden van de 80.000 £ bij Amsterdam, is verstaen.

144. Gehoort het rapport van de gedeputeerden opte zeezaecken gebesogneert hebbende, is nae deliberatie verstaen datt belangende de middelen totte cruyssers voorgeslaegen, daer de heeren van Amsterdam ende andere geen contentement inne en neemen, de gedeputeerden versocht worden de ordonnantie sulcx te rechten ende op sodanigen voet te stellen dat men daer deurcomen mach ende de cruyssers in zee mogen werden geholpen, ende dat meede effter Zijn Hoogheyt zal werden aengemaent om de heeren van Zelandt tottet last- ende veylgelt te disponeren, werdende de heeren van Amsterdam gebeeden tottet verpachten van de convoien haer de gemeene saecke ten besten eyntelijcken eens te willen laeten beweegen. Ende belanghende het schaffen van de vivres aen de oorloghscheepen alsnoch gehoort sal worden 't advijs van de respective Collegiën bij wie 'tzelve mette meesten dienst van 't landt sal connen werden gedaen, ende volgens vorige resolutie oock uytte zelve verstaen wat behoefften dat ijder College tot zijn equippage van doen heefft omme daertoe haer de hand gebooden te werden, ende eyntelijcken dat alsnoch Zijn Hoogheyt soude mogen werden versocht deese vergaderinge de handt te bieden dat de administratie van de custscheepen haer alleen magh werden aenbevoolen ende de provintiën daertegens overgeweesen op eenige lasten te lande, alsso sonder sulcx geen apparentie is al de custscheepen in zee te krijgen ende den behoorlijcken dienst daervan te trecken.

145. Uytte Generaliteyt rapport ghedaen sijnde van de consideratiën der provintiën op 't stuck van de wisselinge der gevangenen te waeter, daerop uytdrayende dat dezelve behoudens eenige de last van haer principalen van opinie zijn dat men alvooren vast most stellen eenige middelen hoe in toecomende de zee te veylen ende voor vorder swaricheeden te bevrijden; 'tzelve gedaen ende met Zijn Hoogheyt gecommuniceert sijnde, dat men alsdan op 't stuck van den wissel naerder soude mogen delibereren.

Hierop gedelibereert zijnde is bij alle leeden verstaen t'eenemael impertinent te sijn dat men de wisselinge, die so noodigh is, aen eenige andere respecten ende saecken die van onseeckeren ende langhen train sijn, sal binden ende dat daerom deur vorige gedeputeerden, daer bijgevoeght de heeren van Amsterdam ende Hoorn, deese saecke effter ter Generaliteyt ingebracht ende de provintiën met alle debvoiren tot conformiteyt met Hollandt gedisponeert sullen worden, is 't doenlijcken, so nyet, dat alsdan zelffs bij deese vergaderinge [met] de heeren van Zelandt naerder zal werden gedelibereert omme eygener authoriteyt dezelve wissel zijn voortgangh te doen neemen, soo 'tzelve op 't glimpelijckste sal connen geschieden.

146. Daernae sijn binnengestaen vier gedeputeerden uytte Generaliteyt spreeckende van de gevangen Spagnerden te waeter ende de resolutiën dienthalven bij de provintiën genomen om dezelve nyet te relaxeren onder anderen conditie als datte zelve weeder in Spagnen souden moeten werden gebracht, aen welcke resolutie sij haer gebonden vonden als steunende op reedenen van staet, die boven alle reedenen van commiseratie considerabel waeren. Versochten daeromme dat bij deese provintie in dit stuck met circumspectie ende nyet anders als met eenparicheyt van andere provintiën moght werden gegaen, recommanderende teffens ten hooghsten het verpachten van de convoien in 't geheel omme daerdeur de middelen aen d'eene candt ter zee te vermeerderen ende de ondraeghelijcke sluyckerijen, frauden ende bedrighelijckheeden aen d'ander zijde in toom te houden ende te verhinderen, waerop bij den raedtpensionaris in 't breede gededuceert sijn de reedenen, waeromme deese provintie de wisslingh noodigh vindt, meede steunende op puure reedenen van Staet ende nyet alleenlijcken van compassie ende mededoogentheyt als de zaecke schijnt opgenomen te zijn. Versocht daerom dat die reedenen rapport van gedaen ende nae behooren geïncorporeert sijnde, de provintiën op dat subject haer met Hollandt wilden conformeren, off souden genootsaeckt werden op haer eygen handt daerinne te voorsien. Belanghende de verpachtinge van de convoien, dat men noch jegenwoordigh daermeede beesigh is ende daertegen de provintiën nyet can naelaeten ten besten te recommanderen het egualiseren van de middelen over alle provintiën, ende dat haer meede ter see, daer soseer defectueus, jae naelaetigh zijn, beeter willen evertueren, waermeede gescheyden zijn.

147. Is geleesen 't advijs van de heeren van de Reeckeninge op 't stellen van een fiscael, immers bij provisie in de Domeynen ende in 't criminel tot conservatie van de hoogheyt van 't landt. Meenen dat men off ten principale nominatie van drye personen soude mogen doen om alles tegens Zelandt, die soverre alreede gegaen sijn, gelijck te stellen, off tenmintsten dat men haer mettet Hoff soude mogen authoriseren een bequaem persoon te stellen tot opsicht over de domeynen ende de criminele saecken van Hollant, gelijck anno 1590 is geschiet, totdat mette heeren van Zelandt de questie soude weesen bijgeleyt. Waerop deliberatie gevallen weesende bij verscheyden leeden copye versocht is, tot welcken eynde de zaecke noch is in bedencken gehouden.

148. Den generael Jacob Olffertsz. notificeerde dat belanghende 't schip Breda sententie gegaen was, bij 'twelcke de contrebande ende versweegen waeren met 2 tapijten ende 2 stucken linnen, waeren verclaert verbeurt ende den schipper daerenboven condemneert in 200 £, het schip in duysent rijcxdaelders, daerbij hij acqesteren[!] soude, ten waere partijen revisie moghten versoecken. Verclaert noch daernae ende nu onlangs in Texssel twee Engelsse scheepjes, inhebbende 260 vaeten buscruyt, gecalangeert ende ontlaeden te hebben, doch datten commisaris Croon in Texssel hem daertegens groote oppositie gedaen heefft tot kleynachtinge van Haere Hog. Mog. ende groot disrespectet van 't landt, daertegens wel nootelijcken exempel diende gestelt.

Hierop gedelibereert zijnde is goedgevonden alvooren hierinne te treeden daerop 't advijs ende naerder bericht van de gedeputeerden ter Generaliteyt te verstaen.

149. Den heer Olijcan bracht in uytte Generaliteyt datten generael van de convoien Jacob Olffertsz. op ordre van de Staten-Generael effter gecalangeert ende ontlaeden heefft 2 Engelssen scheepjes, gelaeden met 260 vaeten kruyt, tot Amsterdam verconvoyt met consent van de Admiraliteyt aldaer, ende gedestineert nae Doeveren te ghaen, waerinne hem bij den commissaris Croon merckelijcke tegenstandt uytten naeme van 'tzelve College is geschiet, versoeckende hoe hem verder deesenaenghaende te draeghen, ende datte provintiën meenen dat gelijck tegens het schip van Breda oock tegens deese voort behoort te procederen tot confisquatie.

Die van Amsterdam verclaerden bericht te sijn dat in dezelve 2 scheepjes meede is geweest een partije touwerck, dat meede verbooden is uyt te ghaen ende effenwel bij 't College in 't Noorderquartier toegestaen is uyt te voeren, daer den generael voorss. in 't mintste nyet op gepast off tegens gedaen heefft, seggen datten zelven generael sijn ampt tegens het touwerck hadde behooren te quijten ende het cruyt te laeten off tot Amsterdam aen 't College op te senden volgens de ordre van de Collegen, welckers recht sij verstaen nyet gekrenckt te connen werden, veel min dat men 't eene calangeren ende 't ander over 't hoofft sien sal. Dan souden haer hierop naerder informeren. Conden effenwel nyet begrijpen bij de particulieren verbeurt te sijn. Wilde men yet seggen, dat men 't College daerom aenspreecken mocht.

Nae deliberatie is goedgevonden 't bericht van beyde Collegen ter Admiraliteyt hierop alvooren te verstaen ende dan op alles naerder te resolveren.

150. Is meede uytte Generaliteyt rapport gedaen belanghende den uytvoer van 't touwerck, datte provintiën de reedenen verclaeren wel geïncorporeert te hebben, maer effenwel van een formeel placcaet nyet te connen veranderen sonder advijs van haer principalen, sodat goedtgevonden is 'tzelve aff te wachten.

151. Gehoort de verclaeringe van de heeren van Alckmaer is goedtgevonden die van den synode van Noord-Hollandt te authoriseren omme bij reces voor eenige daegen weeder bijeen te comen tot accommodatie van de pointen voor deesen vermelt, mits datter nyet geschieden zal eenige decisie, ende behoudens die van den classe van Alckmaer haer exceptie des noot zijnde.

152. Belanghende de directie van de besognes ende off de vergaderinge op reces voor eenige daeghen scheyden sal omme naerder te verstaen de intentie van de respective principalen opte contrarie consideratiën van Zijn Hoogheyt belanghende de reductie offte cassatie van de militie, is nae deliberatie verstaen, alvooren hiervan te spreecken, Sijn Hoogheyt tegemoet sullen werden gevoert de solutiën ter vergaderinge op sijn consideratiën op gisteren bijgebracht.

Ende omme van 't tractaet met Vranckrijck met fatsoen te mogen spreecken, dat op naernoen ter vergaderinge geleesen ende naerder sal werden geëxamineert, omme alsdan beneffens andere solutiën Sijn Hoogheyt voorgedraegen te werden, ende desselffs antwoordt vervolgens daerop verstaen weesende, alsmeede op 't verpachten van de contributiën ende pasporten, ende van alles gerapporteert zijnde, dat men dan sal delibereren off men scheyden sal off nyet, ende opte manniere ende voor wat tijdt.

153. Geleesen weesende de tractaten met Vranckrijck den 8^en februarii 1635 gemaeckt, worde bevonden daerbij bedongen te weesen dat weederzijdts een leeger van 25.000 man te voet ende 5.000 paerden te velde mosten werden gebracht, ende 'tgunt te vooren gestipuleert was te sullen duuren zeeven jaeren, daernae bij de partage geëxtendeert te weesen tot het uytjaeghen van de Spagnerden uyt Neerlandt, ende dat hierentussen noch vreede noch treffves metten viant sonder weedersijts consent soude mogen werden gemaeckt.

Waerop gedelibereert zijnde is verstaen dat men Sijn Hoogheyt tegemoet soude voeren dat bij dit tractaet nyet vastgestelt wordt dat juyst alle jaeren so groten getal van soldaten ende ruyters te velde moeten worden gebracht, weesende voor deesen Vranckrijck zelff defectueus daervan gebleeven, alsmeede van de 15 scheepen opte Noordzee te houden, ende schoon men eenige affdanckte, dat somers met waerdtgelders alles soude connen werden gerecht.

Waerop de leeden nae boven geghaen weesende ende Sijn Hoogheyt effter gesproocken hebbende, rapporteerden datte solutiën op vorige consideratiën Sijn Hoogheyt tegemoet gevoert weesende, Sijn Hoogheyt op alles pertinentelijcken hadde geantwoordt ende vooreerst belanghende de keyserssen dat die deur de conjunctie van de Beyersse Banier over de 10 mijlen neederwaerts gedreeven hebbende, nu so considerabel waeren als anno 1628 ten tijde van 't aenneemen van 50 compagniën ende wel eerstdaeghs in Oost-Vrieslandt ende elders ons nader conden comen als ons lyeff was; ten 2^en datte 50 compagniën wel voor een tijdt aengenomen, maer effenwel gelijck de waertgelders de gemeene directie van de Staten-Generael subject sijn, nyet weesende te geloven dat oyt de gedeputeerden haere provintiën souden hebben geabuseert; ten 3^en dattet tractaet met Vranckrijck precijse moet onderhouden werden ende geen occasie gegheeven tottet wegneemen van 80 compagniën te voet ende 10 te paerd, op hem gerepartieert ende affgeweesen, de ongeleegentheyt in Cataloniën de leeden meerder behoorende te inciteren omme alles in te spannen dat soude connen dienen om denzelve den voet opte keel te setten, vindende teffens hooghnoodigh datte clachten over de groote exorbitantiën van de capiteynen in 't aenhouden van slechte compagniën met precijse monsteringe werden gerecht, tevreeden sijnde het different metten Raedt van State wegh te neemen ende daertoe mitsgaders tottet verpachten van de contributiën en de pasporten alles te contribueren wat in zijn vermogen is. Vindt geenssints geraeden een somer- ende een winterrolle van de soldaten te maecken, deurdien de soldaten so dier sijn, dat onmogelijck weesen soude d'zelve op een bot in 't voorjaer te becomen. Verclaert vorders wel te geloven datte 30 man op yeder onbetaelde compagnie, die de capiteynen sustineren om de quade betaelinge aen gifften van commissarisen, ontfangers ende anders haer gepasseert te moeten werden ten minsten bedraegen 11.000 mannen, dat met goede betaelinge ende behoorlijcken ordre tegens 's lants dienaers gerecht ende voorgecomen soude connen werden.

Hierop gedelibereert zijnde is verstaen dat deese consideratiën bij geschriffte gestelt sullen worden, opdat met eenparicheyt daervan aen de respective principalen magh werden gerapporteert ende naerderen last becomen, ende dat ten zelven eynde van nu aff de leeden sullen scheyden ende weeder bijeencomen dinghsdagh toecomende acht daegen 's avonts in de herberghe, omme daeghs daeraen in besogne te treeden, so opte deese naerder consideratiën van Zijn Hoogheyt, bij den heeren Committeerde Raden de leeden nae te senden, alsmeede opte petitie van de heeren Committeerde Raden lest gedaen, werdende dezelve heeren Committeerde Raden middelertijdt gelast de Admiraliteyten aff te vorderen haer [advys] belanghende 't cort van haer comptoiren ende van 't schaffen van de vivres, bij wie te doen, mitsgaders van den staet van haere comptoiren, alreede geresolveert, ende meede omme de provintiën te beweegen tot de scheepen in zee te brengen ende Zijn Hoogheyt om die van Zeelandt tottet last- ende veylgelt te disponeren, ende voorts te prepareren alle de poincten, op 't stuck van menage overgebleeven, opdat tegens de bijeencompste alles in spoedicheyt voltrocken ende behoorlijcke ordre in magh werden gestelt, ende sodanigh geresolveert als den dienst van 't landt vereysschen sal, neemende de leeden aen om ten gesetten daege weeder bijeen te weesen ende malcanderen nyet te doen wachten.

154. De gedeputeerden boven ter Generaliteyt geweest sijnde omme den wissel van de gevangenen aldaer te doen goedvinden, rapporteerden datte provintiën op gisteren hier geweest noch geen rapport hadden gedaen, ende daerom eer vorder te ghaen, alsnoch de heeren van Hollandt versochten om in conferentie deesen aenghaende te comen ende te sien wat verseeckeringe voor de saecken ter see souden connen werden gedaen, opdat men nyet telckens weederomme in gelijcke ongeleegentheyt vervallen moght.

Is nae deliberatie goedgevonden de heeren Committeerde Raden deese zaecke ten besten te recommanderen, ende dat bij alle mogelijcke middelen bij dezelve gearbeyt sal werden datte genomen resolutie totte wissel sijn voorghangh neemen ende effect sorteren magh.

Finis